Many Cyclone Survivors Trumatized

Many Cyclone Survivors Traumatized
By VIOLET CHO
Tuesday, May 13, 2008, -->

Survivors of Cyclone Nargis—especially children and the elderly—have undergone severe trauma and many will have long-term psychological problems because of the storm and their fight for survival during its aftermath, say aid workers.A Rangoon resident who has traveled to Bogalay Township for relief work, said, “People there look depressed and traumatized. They do not know what to say when people ask them questions. Young children seem afraid of water and the things around them.”
“They are suffering from mentally illness. Everywhere around them are dead bodies, injured people. It’s a miserable environment,” he said.According to the UN Children’s Fund, children are among the most vulnerable and are at a higher risk of protracted trauma and psychological problems, especially the ones who are now alone because family members are dead or missing. In some relief camps, UNICEF has set up special areas for children that are designed to provide a more normal environment with diversions and makeshift schools. Ramesh Shrestha, a UNICEF representative in Burma, said, "In any situation where you have children living under extremely stressful conditions, both physically and emotionally, it is important that they are provided with a space where they feel safe and provided for." No one is immune from feelings of sadness, guilt, anger and confusion. An elderly survivor from Kungyangong Township, a hard hit area south of Rangoon Division, is now living with relatives in Tachilek. “I am so afraid to see the sky turn grey as I worry that it is going to rain and the strong waves from the ocean will hit the land again,” he said. “I cry every time I think about what happened, and I can not sleep.” He lost seven grandchildren, one niece, one sister-in-law and many cousins. “I tried to hold my grandchildren’s hands tight when the water first hit us, but the waves were strong and big, and we could not hold on to each other—all my grandchildren disappeared in the waves.“I had never expected that I would face a horrible situation like this,” he said. “I really feel pain because I could not help my grandchildren and other family members. I could not do anything.” UNICEF says up to 90 per cent of the schools in the affected area have been damaged or destroyed, totaling some 3,000 primary schools and more than 500,000 pupils. Children are also more vulnerable to infectious diseases such as cholera, diarrhea, dysentery, dengue fever and malaria, say aid workers. Even before the cyclone struck on May 3, about one in three children in Burma were malnourished.

ျမန္မာျပည္ကို ကယ္တင္ၾကရေတာ့မည့္အခ်ိန္ရဲနည္ ေမ ၁၃၊ ၂၀၀၈
ျမန္မာျပည္တြင္ ကပ္ႀကီးသင့္ေနၿပီဟု ဆိုႏိုင္သည္။ လူတသိန္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး၊ လူေပါင္းတသန္းေက်ာ္မွာလည္း အႏၱရာယ္ ထပ္ၾကံဳရမည့္အေရး ျဖစ္ေနသည္။ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းက ႏိုင္ငံ၏ အေျခခံအေဆာက္အဦ၊ လမ္းပန္း တံတာမ်ားႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ၿပီး၊ ဤပ်က္စီးရမႈဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္က ေနာက္လာမည့္ႏွစ္မ်ား စြာတိုင္ ဆက္လက္ က်န္ရွိေနလိမ့္ဦးမည္ ျဖစ္သည္။
ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ၏ ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္က လံုး၀ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။ ပုပ္ပြေနသည့္ အမ်ဳိးသား၊ အမ်ဳိး သမီးမ်ား၏ အေလာင္းမ်ား၊ ကေလးအေလာင္းမ်ားကလည္း လယ္ကြင္းအႏွံ႔အျပားတြင္ ပ်ံ႔က်ဲေနသည္။ တိရိစၦာန္မ်ား၏ အေလာင္းမ်ားကလည္း ျမစ္အတြင္း ေမ်ာပါေနၿပီး၊ ျမစ္ကမ္းပါးတြင္ တင္ေနသည္လည္း ရွိသည္။ ကံေကာင္းေထာက္မ၍ အသက္မေသက်န္ရစ္ခဲ့သူ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပားသည္လည္း ယခုအခါ အမိုးအကာ၊ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကုသ မႈ ခံယူႏိုင္ေရးအတြက္ ေသလုေမ်ာပါး ရုန္းကန္လႈပ္ရွားေနၾကရသည္။ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္း မ်ားတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ယာယီခိုလႈံေရးစခန္းမ်ားႏွင့္ ေဆးခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားရသည္။
မည္သို႔ျဖစ္ေစ၊ ျမန္မာစစ္အာဏာပိုင္မ်ားအတြက္ေတာ့ အာဏာကို လံုး၀ထိန္းခ်ဳပ္ထားေရးအတြက္သာ ဦးတည္လံုးပန္းေန ခဲ့ၾကသည္။ အတိုင္းအတာ ႀကီးမားသည့္ အကူအညီေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ၾကံဳကၽြမ္းက်င္မႈရွိၿပီးျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံရပ္ ျခားမွ အကူအညီေပးေရးလုပ္သားမ်ားကိုလည္း ျပည္၀င္ခြင့္ပိတ္ပင္ထားၿပီး စစ္အစိုးရကိုယ္၌က လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အကူအညီေပး ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း စီမံခန္႔ခြဲမႈ လြဲေခ်ာ္မႈမ်ားက အမ်ားအျပားကို ၾကားေနၾကရသည္။ ေလ့လာသူ မ်ား၏ အဆိုအရ စစ္အစိုးရက ေပးအပ္လာမည့္ အကူအညီအားလံုး ၎တို႔အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လက္တြင္းမွ ျဖတ္ သန္းေစရန္ ေတာင္းဆိုေနၿပီး၊ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ခိုး၀ွက္ယူေနမႈ၊ ျခစားမႈႏွင့္ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးကိစၥမ်ားတြင္ အသံုးခ်ေနမႈမ်ား ျဖင့္ နာမည္ပ်က္ေနၾကပါသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ ေတာင္ပိုင္းရွိ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းသို႔ ေျပာျပရာတြင္ အခ်ဳိ႔ေသာၿမိဳ႔နယ္ မ်ားတြင္ စစ္တပ္က ရွင္က်န္ရစ္သည့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ယာယီခိုလႈံေရးစခန္းမ်ားသို႔ မ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ တားျမစ္ထား ေၾကာင္း သတင္းမ်ားလည္း ေပၚထြက္ေနသည္။ ဥပမာ ဘိုကေလးၿမိဳ႔တြင္ ကပ္ေဘးဒုကၡသင့္ရသူမ်ားကို ပ်က္စီးခဲ့ရသည့္ သူတို႔၏ ေက်းရြာမ်ားသို႔ ျပန္ေစရန္ အဓမၼႏွင္ထုတ္ခဲ့ေၾကာင္း ဆိုၾကပါသည္။
ေသာၾကာေန႔က ကုလသမဂၢ၏ ရာသီဥတုခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ေရးဌာနတခုျဖစ္သည့္ ကမၻာ့မိုးေလ၀သ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (World Meteorological Organization) က လာမည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔ (ေမလ ၁၄ ရက္) မွစ၍ ရံဖန္ ရံခါ မိုးရြာသြန္းမႈ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ဤခန္႔မွန္းခ်က္အရ "ေနာက္အပတ္ ၾကာသပေတးေန႔ႏွင့္ ေသာၾကာေန႔မ်ားတြင္ မိုး သည္းထန္စြာ ရြာသြန္းမႈမ်ား ရွိႏိုင္ေၾကာင္း" ေဖာ္ျပထားပါေသးသည္။
"ကံဆိုးမ သြားေလရာ မိုးလိုက္လို႔ရြာ" ဟူေသာ ျမန္မာစကားပံုအတိုင္း ျဖစ္ေနၿပီဟု ထင္ရသည္။
ပိုဆိုးသည္မွာ ျမန္မာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၎အေျခအေနမ်ားကို အာရံုမထားႏိုင္။ ဆႏၵခံယူ ပြဲျဖင့္ အလုပ္မ်ားေနၾက ပါသည္။ သူတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခား အကူအညီေပးေရးလုပ္သားမ်ားကို လက္ခံရန္ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသး ေၾကာင္း ျငင္းဆိုခဲ့ၾကၿပီး ႏိုင္ငံျခား အကူအညီမ်ားကိုေတာ့ လက္ခံ မည္၊ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ၀န္ထမ္းမ်ားကိုေတာ့ လက္မခံဟု ဆိုခဲ့သည္။
ထိုမွ်မက စစ္အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားသည့္ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအသင္း၀င္ အုပ္စုမ်ားက အေထာက္အပံ့မ်ားကို လက္၀ါးႀကီးအုပ္ လုယူရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကေသးေၾကာင္း ရန္ကုန္ရွိ ေဒသခံ အလွဴရွင္အုပ္စုမ်ားႏွင့္ အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔မ်ားက ဆိုၾကပါသည္။
ယခုအခါ လူသားခ်င္းစာနာမႈ ကူညီေပးေရးလုပ္သားမ်ားၾကားတြင္ "မေမွ်ာ္မွန္းထားႏိုင္သည့္ ေၾကကြဲဖြယ္ အျဖစ္ဆိုးႀကီး" သို႔ ဆိုက္ေတာ့မည္ေလာဟု စိုးရိမ္ေနၾကပါသည္။ အသက္ရွင္က်န္ရစ္ေနၾကသူမ်ားမွာ ယခုတိုင္ ေရ၊ အစားအစာႏွင့္ သန္႔ ရွင္းက်န္းမာေရးကိစၥမ်ား ရရွိႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါ။ ယခုလာမည့္အပတ္တြင္ သည္းထန္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားေသာ မိုးေၾကာင့္ ယာယီစခန္းမ်ားတြင္ ရွင္သန္ရပ္တည္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းေနၾကရေသာ ဒုကၡေရာက္ၾကရဦးမည္မွာ မုခ်ျဖစ္သည္။ အမိုးအကာ မျပင္ႏိုင္ၾကေသးဘဲ မိုးမိၾကရဦးမည္ ျဖစ္ေနသည္။
အိုင္၀ပ္ေနေသာ ေရမ်ားတြင္ ေပါက္ဖြားေနသည့္ ျခင္မ်ားေၾကာင့္ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးႏွင့္ ငွက္ဖ်ားကူးစက္ေရာဂါမ်ား ကူးစက္ပ်ံ့ပြားလာႏိုင္ေျခလည္း ရွိေနသည္။ လူေသအေလာင္းမ်ား၊ တိရိစၦာန္အေသေကာင္ပုပ္မ်ားက ျမစ္ေရႏွင့္ အျခား ေရရရွိရန္ေနရာမ်ားကို ညစ္ေထးေနေစေသာေၾကာင့္လည္း ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား အလွ်င္အျမန္ ကူးစက္ပ်ံ႔ပြားႏိုင္ၿပီး ကာလ၀မ္းေရာဂါ၊ တိုက္ဖိြဳက္ အူေရာင္ငန္းဖ်ား၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာႏွင့္ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာဖို႔ အႏၱရာယ္ ရွိေနပါ ေသးသည္။ ကံေကာင္းေထာက္မ၍ ယာယီအမိုးအကာေအာက္၊ ဒုကၡသည္မ်ား စခန္းသို႔ေရာက္ရသူမ်ား ပင္လွ်င္ ေနရာ က်ဥ္းက်ဥ္းက်ပ္က်ပ္တြင္ ကေလးမ်ား စုျပံဳထားရမႈေၾကာင့္ ၀က္သက္ႏွင့္ အျခားအသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းမွ ကူးစက္ႏိုင္ သည့္ ေရာဂါမ်ား အလွ်င္အျမန္ ပ်ံ႔ပြားခံစားရႏိုင္ေျခလည္း ရွိေနပါသည္။
(Oxfam) ေအာက္စ္ဖမ္းအဖြဲ႔၏ ေဒသဆိုင္ရာ တာ၀န္ခံ ဆာရာ အိုင္ယာလန္ (Sara Ireland) က တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ေျပာခဲ့ ရာတြင္ "ဒီလို အေျခအေန ဒုကၡေပါင္းစံုဖိစီးမႈေအာက္မွာ လူ တစ္သန္းခြဲေလာက္ အႏၱရာယ္ၾကံဳေနၾကရတယ္" ဟု ဆိုခဲ့ပါ သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ကံဆိုးသည္မွာ ဤကပ္ေဘးဆိုးႀကီး ျဖစ္လာမည့္အေရးကို က်န္သည့္ကမၻာက မစြမ္းသာဘဲ လက္ပိုက္ ၾကည့္ေနၾကရပါ သည္။ အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာ စြမ္းေဆာင္ကူညီေပးႏိုင္ၾကပါသည္။
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဘားနဒ္ ကုခ်နာ (Bernard Kouchner) က ကုလသမဂၢအေနျဖင့္ အသစ္အတည္ျပဳ ေပးအပ္ထားသည့္ "အရပ္သားျပည္သူမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရန္" ဟူသည့္တာ၀န္ကို အသံုးခ်ေဆာင္ရြက္သင့္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား တားဆီးေနေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္တြင္း၀င္ေရာက္၍ ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ား ေပးပို႔ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အျမဲတမ္းအဖြဲ႔၀င္ႏွင့္ အလွည့္က်အဖြဲ႔၀င္ ၈ ႏိုင္ငံ တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ကပ္ေဘးသင့္ေနသည့္ကိစၥႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရးအစီအစဥ္မ်ား တိုးတက္ျမန္ဆန္ ေစေရးကိစၥ ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးၾကရန္ တင္ျပသည့္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ၏ အဆိုကိုပင္ ျငင္းပယ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ မည္သို႔ ျဖစ္ေစ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက ကယ္ဆယ္ေရးအကူအညီ တန္ခ်ိန္ ၁,၅၀၀ တင္ေဆာင္ထားသည့္ သေဘၤာတစင္းကို ေစလႊတ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။
ကုလသမဂၢက ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လာေစေရးအတြက္ အနည္းဆံုးလံုေလာက္သည့္ ဖိအားေပးမႈ မ်ား ျပဳလာႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ယူဆေကာင္း ယူဆထားႏိုင္ပါသည္။ ရႈပ္ေထြးတင္းက်ပ္လြန္းသည့္ ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာလိုအပ္ခ်က္ မ်ား ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးၿပီး၊ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကသည့္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သား ၁,၀၀၀ ေက်ာ္ကို ၀င္ခြင့္ျပဳရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢက ဤသို႔ဖိအားေပး စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္း မရွိေသးပါ။
ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားအေနျဖင့္ ယခုကပ္ေဘးျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရးျပႆနာအျဖစ္ မျပဳလုပ္ရရန္ တရုတ္ႏိုင္ငံ အစိုးရက ၀င္ေရာက္ ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ က်င္ဂန္း (Qin Gang) က "ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႔ လိုအင္ဆႏၵနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို အျပည့္အ၀ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္တယ္" ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ၀မ္းနည္းဖြယ္အေျခအေနမွာ မုန္တိုင္းသင့္ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသရွိ ျပည္သူမ်ားမွာ အိုးအိမ္မဲ့ျခင္း၊ ငတ္မြတ္ရျခင္း၊ ေရာဂါဘယမ်ား ထူေျပာေနျခင္းမ်ား ေတြ႔ၾကံဳခံစားေနရသည့္အျပင္ လူမဆန္ လြန္းသည့္ စစ္အစိုးရလုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ပို၍ ဆိုးရြားစြာ ဒုကၡဖိစီးေနၾကရပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ကမၻာ့ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ ဒုကၡေတြ႔ၾကံဳေနၾကရေသာ ျပည္သူမ်ား သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးၾကရမည့္ မိမိတို႔၏ လူသားဆိုင္ ရာ က်င့္၀တ္တာ၀န္မ်ားထက္၊ ႏိုင္ငံတခု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ပို၍ဦးစားေပးမည္ေလာဟု ဆံုးျဖတ္ၾကရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံတခု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဆိုသည္မွာ သူတို႔၏ နယ္နိမိတ္အတြင္း ျပည္သူမ်ားသိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ေသေစရန္ အစိုးရက လြတ္လပ္စြာ ႀကိဳက္သလို ျပဳက်င့္ဆက္ဆံႏိုင္ခြင့္ျပဳထားသည္ဟု အဓိပၸါယ္မရပါေၾကာင္း။ရဲနည္ေရးသားသည့္ သတင္းေ၀ဖန္ခ်က္ Time to Save Burma ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။ [To