ကမၻာတ၀ွမ္း အစုရွယ္ရာ တဟုန္ထိုးက်

07 October 2008

လန္ဒန္ရွိ စေတာ့ခ္အၫႊန္းကိန္းျပ အီလက္ထေရာနစ္ဘုတ္တခု။ ေအာက္တုိဘာ ၆၊ ၂၀၀၈။

မေန႔က အေမရိကန္ အစုရွယ္ရာေစ်းဟာ
ေလးႏွစ္အတြင္း အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ကို
ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ကမၻာတ၀ွမ္းက အစုရွယ္ရာ
ေစ်းေတြကလည္း အလားတူ ထိုးက်သြားခဲ့
ပါတယ္။ ဒါဟာ အက်ပ္႐ိုက္ေနတဲ့ ေငြေၾကး
နဲ႔ ေခ်းေငြေစ်းကြက္အေပၚမွာ ဆက္ၿပီး
စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြရွိသလို စိတ္ခ်ယံုၾကည္မႈ
ေတြလည္း မရွိေသးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္
ျဖစ္ရတယ္လို႔ သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔
ပတ္သက္ၿပီး ၀ါရွင္တန္က ဗြီအုိေအသတင္း
ေထာက္ မုိက္ကယ္ ဘုိးမန္း (Michael Bowman) နဲ႔ လန္ဒန္က တြမ္ ေရးဗားစ္
(Tom Rivers) တုိ႔ သတင္းေပးပို႔ထားတာကိုတင္ျပေပးထားပါတယ္။

မေန႔က အေမရိကန္ အစုရွယ္ရာေစ်းေတြ ထိုးက်ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဥေရာပ၊ အာရွနဲ႔
ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အစုရွယ္ရာေစ်းကြက္ေတြမွာလည္း ထူးမျခားနား
ဘဲ အ႐ႈံးေတြေပၚေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ နယူးေယာက္ခ္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ၾကည့္ရင္ေတာ့
ေဒါင္းဂ်ဳန္းစ္ (Dow Jones) စက္မႈပ်မ္းမွ်ၫႊန္းကိန္းဟာ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္
ကတည္းက မႀကံဳစဖူး အမွတ္ ၁၀,၀၀၀ အထိ ထိုးက်သြားခဲ့ပါတယ္။ မေန႔က ေန႔ခင္း
မွာေတာ့ ေဒါင္းၫႊန္းကိန္းဟာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၅% က်သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္
ဒီအခ်ိန္အထိဆိုရင္ ေဒါင္းရဲ႕ေစ်းဟာ ေလးပံုတပံု ေလ်ာ့သြားခဲ့ပါတယ္။

ကမၻာတ၀ွမ္းက အဓိက အစုရွယ္ရာေစ်းကြက္ အမ်ားစုဟာလည္း အထိနာခဲ့ရပါတယ္။
အာရွဘက္ကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တိုက်ဳိနဲ႔ ေဟာင္ေကာင္တို႔က အစုရွယ္ရာေစ်းဟာလည္း
မေန႔ညေနခင္း အစုရွယ္ရာေစ်းအပိတ္မွာ ၄% ေက်ာ္ က်သြားခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယမွာ
၂ ႏွစ္အတြင္း အနိမ့္ဆံုးအဆင့္ကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဘရာဇီးႏိုင္ငံမွာလည္း ၁၀% ထိ
က်လို႔ အစုရွယ္ရာေစ်း ပိတ္လိုက္ရတဲ့အထိပါပဲ။ မကၠဆီကုိ အစုရွယ္ရာေစ်းကလည္း
၇% ထိ က်သြားခဲ့ပါတယ္။

ဥေရာပက အစုရွယ္ရာေစ်းဘက္ လွည့္လုိက္ရင္လည္း လန္ဒန္နဲ႔ ဖရန္႔က္ဖာ့တ္မွာ ၇%
ေက်ာ္က်ၿပီး ပါရီမွာေတာ့ ၉% ေက်ာ္ က်ခဲ့ပါတယ္။ အုိက္စ္လန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုးဘဏ္
၃ ခုအပါအ၀င္ တျခား အႀကီးဆုံး ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ကုမၸဏီႀကီး ၆ ခုကိုလည္း တခဏ
ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့ပါတယ္။ မေန႔က ကမၻာ့အစုရွယ္ယာေစ်းေတြ တဟုန္ထုိး က်သြားခဲ့ရတာ
မို႔ တခ်ဳိ႕က အမည္းေရာင္ တနလၤာေန႔လို႔ ေခၚေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း သုံးသပ္
သူေတြကေတာ့ ဒါဟာ အဆုိးဆုံးျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မယ္လို႔ သတိေပးထားၾကပါတယ္။

ပိုမိုအက်ပ္႐ုိက္လာတဲ့ ေခ်းေငြေစ်းကြက္အေပၚ စိုးရိမ္အားႀကီးလာတာရယ္၊ ဗဟိုဘဏ္
ေတြအေနနဲ႔ကလည္း ဒီျပႆနာကို လြယ္လြယ္နဲ႔ မေျဖရွင္းႏိုင္တာေတြေၾကာင့္ ကမၻာ့
ေစ်းကြက္အေပၚ ယံုၾကည္စိတ္ခ်မႈ ပိုမိုေလ်ာ့နည္းလာေစတာျဖစ္တယ္လို႔ လန္ဒန္
အေျခစိုက္ ေလ့လာသံုးသပ္သူ မုိက္ကယ္ ေ၀လ္ဆန္ (Michael Wilson) က အခုလို
ဆိုပါတယ္။

"အစိုးရအေနနဲ႔ ေငြလည္ပတ္မႈယႏၱရားႀကီး မရပ္တန္႔ရေလေအာင္ ဘယ္ေလာက္ပဲ
ေငြေတြကို စိုက္ထုတ္သံုးေနပါေစ ေစ်းကြက္အေပၚ ယံုၾကည္လာႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ဘဏ္ေတြ
အခ်င္းခ်င္းအၾကား ယံုၾကည္မႈနဲ႔ စိတ္ခ်မႈတို႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ခက္တာက လက္ရွိအေျခအေနမွာ ဒါေတြ တခုမွ မေတြ႕ရပါဘူး။"

ဒါ့အျပင္ ဥေရာပ အစုရွယ္ရာေစ်း က်ဆင္းသြားေစခဲ့တဲ့ ေနာက္ထပ္အေၾကာင္းရင္းတခု
ရွိပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြအတြင္း ဂ်ာမဏီအစိုးရအေနနဲ႔ ဘဏ္ေတြမွာ
အပ္ႏွင္းထားတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ စုေငြေတြထဲက အစုိးရက အာမခံေပးမယ့္ ပမာဏကို
တိုးျမႇင့္ခဲ့တာေၾကာင့္ တျခား ဥေရာပႏိုင္ငံေတြက ျပည္သူေတြ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြနဲ႔
အစိုးရေတြက ေတြေ၀ခဲ့ရပါတယ္။

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးေဟာင္းျဖစ္သူ ကန္းနက္သ္ ကလာ့ခ္ (Kenneth
Clarke) က ၿပီးခဲ့တဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြအတြင္း ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ပါရီၿမိဳ႕မွာ ဥေရာပ အခ်မ္း
သာဆံုး ၄ ႏိုင္ငံက ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ေတြ႕ဆံုခဲ့တုန္းက ဥေရာပႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ပိုၿပီး
ညိႇညိႇႏႈိင္းႏႈိင္းရွိတဲ့ ေျဖရွင္းမႈမ်ဳိးကို ေဆြးေႏြးေဖာ္ထုတ္သင့္တယ္၊ ျပင္သစ္သမၼတ
နစ္ကုိးလပ္စ္ ဆာကုိဇီ (Nicolas Sarkozy) အဆိုျပဳခဲ့တဲ့ အစီအစဥ္ဟာလည္း မွန္ကန္တဲ့
လမ္းေပၚမွာ ေရာက္ေနတယ္၊ ဒီ့ထက္ပုိေကာင္းေအာင္ ျပန္မြမ္းမံဖုိ႔ပဲ လိုပါေတာ့တယ္လို႔
ဆိုပါတယ္။

"ႏိုင္ငံတကာ ဘဏ္ေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ အျပန္အလွန္ ေငြေတြေခ်းယူႏိုင္ဖို႔အတြက္
ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈကို လိုအပ္တယ္ စသျဖင့္ မစၥတာ ဆာကိုဇီ အႀကံျပဳခဲ့တာကို
လက္ခံပါတယ္။ ဒါကို ၿဗိတိန္နဲ႔ ဂ်ာမဏီတို႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ရဲ႕
ႏိုင္ငံေရး၊ ကိုယ့္တိုင္းျပည္က ဘဏ္ေတြအတြက္ ပူပန္ေနရတာနဲ႔ ဥေရာပတခုလံုး
ပူးေပါင္းပါ၀င္တဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ဳိးကိုေတာ့ မလိုလားဘူးဆိုၿပီး ေသခ်ာေပါက္ ျငင္းမွာပဲ။
ဒါကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါပဲ။"

အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အိမ္ရာေစ်းကြက္ ကေမာက္ကမျဖစ္တဲ့ မီးစႀကီးက ေတာမီးလိုပဲ
အလွ်င္အျမန္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ၿပီး ေငြေၾကးေစ်းကြက္တခုလံုး အသက္႐ႈက်ပ္လာခဲ့ရတဲ့အျဖစ္ကို
ေျဖဆည္ဖို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကို အရင္ပတ္တုန္းက သမၼတဘုရွ္က လက္မွတ္
ေရးထိုး အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒီဥပေဒမူၾကမ္းအရ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးအေန
နဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီႀကီးေတြဆီက အေႂကြးဆုံးေတြကို ၀ယ္ယူႏိုင္ခြင့္ရွိမွာျဖစ္တဲ့
အျပင္ ျပည္သူေတြက ဘဏ္ေတြမွာထားရွိတဲ့ ေငြေတြကို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအေနနဲ႔
အာမခံေပးရမယ့္ ပမာဏကိုလည္း တိုးျမႇင့္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တကၠဆက္ျပည္နယ္ကို ေရာက္ေနတဲ့ သမၼတဘုရွ္က ဒီအေရးေပၚေငြေၾကးဥပေဒဟာ
ျပႆနာေတြအားလံုးကို တၿပိဳင္နက္ ပေပ်ာက္သြားေစမွာေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္
စီးပြားေရးျပန္လည္ဦးေမာ့လာႏိုင္ဖို႔ တျဖည္းျဖည္း လမ္းေၾကာင္းေပးႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔
အခုလိုေျပာပါတယ္။ အလားတူ ဥေရာပအစိုးရ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း အခက္
ေတြ႕ေနတဲ့ ပုဂၢလိက ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဘဏ္ေတြကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံလိုပဲ ျပန္၀ယ္ဖို႔
ေျခလွမ္းစေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာ့စ္တြန္အေျခစိုက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအႀကံေပး အာ့တ္
ဟုိဂန္ (Art Hogan) က ဥေရာပႏိုင္ငံေတြလည္း မၾကာခင္တုန္းက အေမရိကန္အစိုးရ
ႀကံဳေတြ႕ခဲ့သလိုပဲ ဆံုးျဖတ္ရခက္တဲ့အျဖစ္မ်ဳိး ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ခုလို ကမၻာတ၀ွမ္း စီးပြားေရး အားေပ်ာ့ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေရနံစိမ္းေစ်းကလည္း ဆက္က်
ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရႊေစ်းကေတာ့ ထိုးတက္သြားခဲ့ပါတယ္။ National Association
for Business Economics ေခၚ ၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ သုေတသနအဖြဲ႕
ႀကီးက အေမရိကန္ႏိုင္ငံဟာ Recession တိုးတက္မႈႏႈန္း ေႏွးေကြးတဲ့ စီးပြားေရး
ကပ္ဆိုက္မႈမ်ဳိးနဲ႔ ႀကံဳႏိုင္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔ သံုးသပ္ထားပါတယ္။

အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္က အက်ပ္႐ုိက္ေနတဲ့ ေခ်းေငြေစ်းကြက္ကို ျပန္လည္ႏုိးထ
နာလန္ထူႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျပည္ေထာင္စုဘဏ္အေနနဲ႔ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြက ဗဟိုဘဏ္
မွာ အရန္ထားရွိတဲ့ ေငြေတြအေပၚမွာ အတိုးစေပးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခက္ေတြ႕ေန
တဲ့ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း ေခ်းေငြေတြ ပိုၿပီးထုတ္ေပးေတာ့မွာ
ျဖစ္တယ္ စတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္သစ္ေတြကို ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။