8.11.2008

ေဂ်ာ္ဂ်ီယာနဲ႔ ေတာင္အိုဇက္တီးယားအေရး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ညႇိႏႈိင္းမရ ျဖစ္ေနဆဲ


ေဂ်ာ္ဂ်ီယာႏုိင္ငံ ခြဲထြက္ေရးေဒသ ေတာင္ အိုဇက္တီးယားမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တိုးလာေနတာကို ရပ္တန္႔ဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႔ တတိယအႀကိမ္ သေဘာတူညီမႈ မရႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ေတာင္ အိုဇက္တီးယားက ေဂ်ာ္ဂ်ီယာရဲ႕ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတ ဟာ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ရုရွားအစိုးရ အရာရွိေတြက ဆိုပါတယ္။ ေတာင္ အိုဇက္တီးယား ပဋိပကၡဟာ အခုဆိုရင္ တျခား ခြဲထြက္ေရးေဒသ တခုျဖစ္တဲ့ အဘ္ခါဇီးယား (Abkhazia) ေဒသအထိပါ ျပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီလို႔ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္ကေန ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Margaret Besheer က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မျဖစ္ပြားခင္ ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ ပံုမွန္ အေျခအေနအတိုင္း ျပန္ေရာက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အဖြဲ႔၀င္ေတြအၾကား သေဘာတူညီမႈ မရခဲ့ၾကပါဘူး။ အခုလို ေၾကညာခ်က္ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္ရဖို႔က မျဖစ္ႏုိင္တာမ်ိဳး မဟုတ္ရင္ေတာင္ အရမ္းကို ခက္ပါလိမ့္မယ္ - လို႔ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ ဥကၠဌက ဆိုပါတယ္။

ေဂ်ာ္ဂ်ီယာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းေတြဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး Edmond Mulet က လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ တံခါးပိတ္ ေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ ေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ေတြကို ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့တာပါ။ အစည္းအေ၀းအၿပီး သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့တဲ့ေနရာမွာေတာ့ သူက - အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ခြဲထြက္ေရးေဒသ Abhkazia အထိ ပ်ံ႕ႏွံေနတဲ့အေၾကာင္း သတိေပး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေဒသက ေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြက အထက္ပိုင္း Kodori ေတာင္ၾကားမွာ ကင္းလွည့္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢ တပ္ေတြ ရုတ္သိမ္းေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုၿပီး သူတို႔ရဲ႕ တပ္ေတြကိုလည္း တေနရာတည္းမွာ စုစည္းခဲ့ပါတယ္။

"ေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕အထူး အထူးစိုးရိမ္ေနတာက ေတာင္ အိုဇက္တီးယားေဒသကေန ပဋိပကၡက Abkhazia ေဒသကို ပ်ံ႕ႏွံတဲ့သေဘာ ရွိေနတာကိုပါ။ Abkhaz ေဒသ ယာယီ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူေတြအေနနဲ႔ အထက္ပိုင္း Kodori ေတာင္ၾကားမွာ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကို မနက္ျဖန္မွာ စေကာင္း စလုပ္ႏုိင္တယ္လို႔ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာမွာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ UNMIG ရဲ႕ စစ္ေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြက အစီရင္ခံပါတယ္။"

ရုရွားႏိုင္ငံသားေတြ အမ်ားစု ေနထိုင္ၾကတဲ့ ေတာင္ အိုဇက္တီးယားမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တိုးလာေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရုရွား သံအမတ္ Vitaly Churkin ကလည္း စိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနဟာ လူသားမ်ိဳးႏႊယ္ေတြကို ေဘးဒုကၡေရာက္ေစတဲ့ ကပ္ႀကီးတခုသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရုရွားသံအမတ္ႀကီးက ဆိုၿပီး မၾကာခင္ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈေတြအထိ ျဖစ္လာမွာကို ရုရွားအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ေနတယ္လို႔လည္း လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ သူက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေဒသမွာ လူဦးေရက နည္းနည္းေလးပါ။ ၁ သိန္းေလာက္ပဲ ရွိေကာင္းရွိမွာပါ။ ဒီ့ထက္ပိုရင္လည္း အမ်ားႀကီး မဟုတ္ပါဘူး။ အခု လူ ၂,၀၀၀ ေသဆံုးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ၃ ေသာင္းက ဒုကၡသည္ေတြ ျဖစ္ေနၾကၿပီ။ ဒါကို လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈလို႔ ေျပာဖို႔ လံုေလာက္တဲ့ အခ်က္မဟုတ္ဘူးလားဗ်ာ။ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈလုိ႔ ေျပာႏိုင္ဖုိ႔ ေနာက္ထပ္ လူ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ထပ္ၿပီး ေသရဦးမွာလဲဗ်။"

အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ခ်က္ခ်င္း ရပ္ဆိုင္းဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ေမတၱာရပ္ခံေနၾကပါတယ္။ ေဒသတြင္း ရုရွားတပ္ေတြ ျပန္ရုတ္သိမ္းဖို႔နဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္ရာေဒသနဲ႔ အလွမ္းေ၀းတဲ့ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာပိုင္ နယ္ေျမေတြအေပၚ ရုရွားရဲ႕ ေလေၾကာင္းက တိုက္ခိုက္မႈေတြ အဆံုးသတ္ဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ရုရွားကေတာ့ ေတာင္ အိုဇက္တီးယားက ျပည္သူေတြကို ကာကြယ္ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ တပ္ေတြကို ျပန္မရုတ္သိမ္းႏိုင္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ေဂ်ာ္ဂ်ီယာအေနနဲ႔ ေတာင္ အိုဇက္တီးယားက သူ႔ရဲ႕ တပ္ေတြကို ျပန္ရုတ္သိမ္းၿပီး အင္အားသံုး ေျဖရွင္းတာမ်ိဳး မလုပ္ဖို႔ ေတာင္ အိုဇက္တီးယားနဲ႔ သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ ရုရွားက ေဂ်ာ္ဂ်ီယာကို ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ရုရွားဘက္က အပစ္အခတ္ ရပ္မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ဘက္ကလည္း အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေပးမယ္လုိ႔ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာက ဆိုပါတယ္။

လက္ရွိ အေျခအေန နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္မႈေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ တနဂၤေႏြေန႔ ေစာႏုိင္သမွ် အေစာဆံုးထားၿပီး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အဖြဲ႔၀င္ေတြ ေနာက္ထပ္ တႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကဖို႔ကိုလည္း ေဂ်ာ္ဂ်ီယာက ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။


ရုရွားႏွင့္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ တုိက္ပဲြမ်ား မရပ္ေသး

ေဂ်ာ္ဂ်ီယာအစိုးရက သူတို႔ရဲ ့တပ္ေတြကို အုိစက္တီးယား ေဒသကေန ဆုတ္ခြာၿပီးတဲ့အျပင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို ့ အမိန္႔ ေပးလိုက္ၿပီလို႔ ဆိုေပမဲ့ ရုရွားဘက္ကေတာ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို မရပ္တဲ့အျပင္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာၿမိဳ႕ ျဖစ္တဲ့ ဂုိရီမွာ ေလေၾကာင္းနဲ ့ တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။

အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဆက္ထိန္းထားတဲ့အေပၚ ေဒၚစု ေရွ႕ေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးခြင့္ရ


ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းခံေနရတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူမကုိ ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေရွ႕ေနျဖစ္သူနဲ႔ မၾကာေသးခင္ကပဲ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (အန္အယ္လ္ဒီ) ပါတီ ဥပေဒပညာရွင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးၾကည္၀င္းနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခြင့္ရခဲ့တာပါ။

ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရတာ ၅ ႏွစ္ေက်ာ္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထိန္းသိမ္းခံေနရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ပထမဆုံးအႀကိမ္ အျဖစ္နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ တပတ္အတြင္းကပဲ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ဥပေဒပညာရွင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးၾကည္၀င္းနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ပါတီေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးဥာဏ္၀င္း ေျပာျပတာကေတာ့ -

"တရားရံုးခ်ဳပ္ ေရွ႕ေန ဦးၾကည္၀င္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၈ရက္ေန႔ ေန႔ခင္းပိုင္းက ၁နာရီကေန ၃နာရီေလာက္၊ ၂နာရီၾကာေလာက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္သိရသေလာက္ေတာ့ ေတြ႔ဆံုတဲ့ေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကန္႔သတ္မိန္႔ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒဆုိင္ရာေဆြးေႏြးၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ဒီကန္႔သတ္ တားဆီးမႈေတြ တုိးခ်ဲ႕တဲ့ ကိစၥေတြကိုပဲ ေဆြးေႏြးတယ္လုိ႔သိရပါတယ္။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေပၚမွာ တားဆီးမိန္႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဒီလုိ ေရွ႕ေနနဲ႔ တုိင္ပင္ခြင့္က ပထမဆံုးႀကိမ္လုိ႔ပဲ သိရပါတယ္။ ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တာကေတာ့ ၂၀၀၄ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ရွိခဲ့ဘူးတယ္။ က်န္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တာက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ ၂၀၀၇မွာေတြ႔ဆံုခြင့္ရတာပါ။ သက္ဆုိင္ရာ ဆရာ၀န္နဲ႔က ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိသေလာက္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီဟာ ေနာက္ဆံုး ေတြ႔တယ္လို႔ မွတ္မိပါတယ္။"

၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔ စစ္ကုိင္းတုိင္း ဒီပဲယင္းၿမိဳ႕မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ စည္း႐ုံးေရး ခရီးစဥ္ကုိ ျမန္မာ စစ္အစုိးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားတဲ့သူေတြက ၀ုိင္း၀န္းတုိက္ခုိက္တာကုိ ခံရၿပီး ေနာက္ပုိင္းကစလုိ႔ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္း ခံေနခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္း ခံေနရတဲ့ ႏွစ္ေပါင္းဟာလည္း ၁၃ ႏွစ္ေလာက္ ရွိခဲ့တာပါ။ ဒီလုိ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရမွာ သူမရဲ႕ မိသားစ ုဆရာ၀န္ကလဲြလုိ႔ ပါတီ၀င္ေတြ အပါအ၀င္ ျပင္ပကသူေတြ ေတြ႔ဆုံခြင့္ကေတာ့ မရွိသေလာက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အခုေနာက္ပုိင္းမွာ မိသားစု ဆရာ၀န္ေတာင္ ပုံမွန္သြားေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ မရပဲ ျဖစ္ေနလုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ က်န္းမာေရး အေျခအေနအတြက္ စုိးရိမ္ပူပမ္မႈေတြလည္း ရွိေနတာပါ။ အခုေနာက္ဆုံး အန္အယ္လ္ဒီ ပါတီရဲ႕ ဥပေဒပညာရွင္ ေတြ႔ဆုံခြင့္ရတဲ့ အေျခအေနမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕ က်န္းမာေရး အေျခအေနဟာ ဆုိးဆုိးရြားရြားေတာ့ မေတြ႔ရဘူးလုိ႔လည္း ဦးဥာဏ္၀င္း က ေျပာပါတယ္။

"က်န္းမာေရးအေျခအေနေတာ့ ေကာင္းတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔လည္း တက္တက္ႂကြႂကြရွိတယ္။ သမားေတာ္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတာက ဇန္န၀ါရီလ ၂၄က ေနာက္ဆံုးပဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္သိတယ္။ ဒီေနာက္ပုိင္းမွာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ နာဂစ္မုန္တုိင္းတုိက္ၿပီး အဲဒီကာလမွာေတာ့ ပ်က္ဆီးတာေတြ ျပင္ဖုိ႔ ဆရာတေခါက္ေရာက္တယ္လုိ႔ သိတယ္။"

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ထိန္းသိမ္းထားတာ ၅ ႏွစ္ျပည့္သြားတဲ့ ေမလကုန္ပုိင္းမွာပဲ အာဏာပုိင္ေတြက ဆက္လက္သက္တမ္းတုိး ထိန္းသိမ္းခဲ့တာပါ။ ဒီအတြက္လည္း ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက ေ၀ဘန္ ျပစ္တင္မႈေတြလည္း အႀကီးအက်ယ္ထြက္ေပၚခဲ့တာပါ။ သူမရဲ႕ ပါတီကလည္း လက္ရွိ တည္ဆဲဥပေဒေတြအရ ဆက္လက္္ ဖမ္းဆီးမႈဟာ တရား၀င္မႈမရွိဘူးဆုိၿပီး ကန္႔ကြက္ခဲ့တာေတြ ဥပေဒအရ ေလွ်ာက္လဲဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အာဏာပုိင္ေတြဘက္က ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တုန္႔ျပန္တာရယ္လုိ႔ မယ္မယ္ရရ မရွိခဲ့ေပမဲ့ အခုေနာက္ဆုံး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ သူမရဲ႕ ေရွ႕ေနနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ရတဲ့အတြက္ အန္အယ္လ္ဒီဘက္ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိေနတာပါ။

"လမ္းပြင့္လာတယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ယူဆပါတယ္။ အရင္တုန္းက ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ မရခဲ့ပါဘူး။ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခြင့္ ရတဲ့အခါမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေရွ႕ေနအေနနဲ႔လည္း လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တာေတြ ေရွ႕ဆက္လုပ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ နားလည္ပါတယ္။"

အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ (အန္အယ္လ္ဒီ) ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးဥာဏ္၀င္း ပါ။ အန္အယ္လ္ဒီရဲ႕ ဥပေဒပညာရွင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးၾကည္၀င္း နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မၾကာေသးခင္ကပဲ ေတြ႔ဆုံခြင့္ ရခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သူက ေျပာျပသြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။