ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေရး အဆင့္(၃) ဆင့္ခြဲမည္

၁၄ ၾသဂုတ္ ၂၀၀၈
	မယ္လဒုကၡသည္စခန္း	ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ လူသစ္မ်ားအား ဒုကၡ သည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ မွတ္ပံုတင္ ျပဳလုပ္ ေပးရန္ရိွေသာ္လည္း လူတိုင္းရရိွႏိုင္မည့္ အေနအထားမရိွေၾကာင္း မယ္လဒုကၡသည္ စခန္း၏ ဒု-ဥကၠ႒က ေျပာသည္။ စခန္းဒု-ဥကၠ႒ ေစာထြန္းထြန္းက “လူသစ္ေတြ မွတ္ပံုတင္တဲ့ကိစၥ ေအာက္တိုဘာ၊ ႏို၀င္ဘာ ေလာက္ မွာျဖစ္မယ္။ လက္ရိွ မယ္လစခန္းမွာ လူသစ္စာရင္းကို ခ်ဳပ္လိုက္တာ (၁၃,၀၀၀) ရိွတယ္။ ဒီစာရင္း ကို UNHCR ကို ပို႔လိုက္ၿပီး ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလူေတြကို ဓာတ္ပံု႐ိုက္ လူေတြ႔ စစ္ေဆးၿပီးရင္ အဆင့္သံုးဆင့္ခြဲမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ လူတိုင္းရဖို႔ေတာ့ မလြယ္ဘူး” ဟု ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာသည္။
	အာဏာပိုင္အဆင့္ဆင့္၏ စစ္ေဆးေမးျမန္းခ်က္အရ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရမည့္သူ၊ ဆိုင္းငံ့ျခင္းခံရမည့္သူ၊ ဒုကၡသည္ျဖစ္ရန္ စံမမီ၍ ျပန္ပို႔ခံရမည့္သူဟူ၍ သံုးဆင့္ခြဲျခားမည္ျဖစ္သည္။ ကရင္ဒုကၡသည္ေကာ္မတီ (KRC) ႐ံုးမွ တာ၀န္ရိွသူတဦးက “လူသစ္ေတြကို မွတ္ပံုတင္ေပးမယ္ ဆိုတာ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စခန္းအားလံုးကို တၿပိဳင္တည္း လုပ္ေပးမွာေတာ့မဟုတ္ဘူး” ဟု အဆိုပါကိစၥအား အတည္ျပဳေျပာၾကားသည္။ မယ္လဒုကၡသည္စခန္းတြင္ (၂) ႏွစ္ေက်ာ္ အေထာက္အထားမဲ့ ေနထိုင္သူ ေစာတကူးက “ရပ္ကြက္ မႉးလာေျပာတယ္။ ဒီတခါ ေပၚေပၚထင္ထင္ ေနလို႔ရၿပီး အရင္လို ပုန္းစရာ၊ ေရွာင္စရာ မလိုေတာ့ ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ ကရင္နဲ႔ဗမာတိုက္တာ က်ေနာ္တို႔ရြာလည္း မီးေလာင္လို႔ ရြာပါေပ်ာက္သြားၿပီး မေအးခ်မ္းတဲ့ အရပ္မွာ တကယ္ေနစရာမရိွလို႔ ဒီကိုေရာက္လာရတာပါ” ဟု ေျပာသည္။ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္တြင္ မယ္လ၊ အုန္းဖ်န္၊ ႏို႔ဖိုး၊ ထမ္းဟင္၊ ဘန္တံုယမ္း၊ မယ္ရာ မို၊ မယ္လာအူး စသည့္ ကရင္ဒုကၡသည္စခန္း (၇) ခု႐ိွၿပီး KRC ၏ ေနာက္ဆံုးစာရင္းအရ ဒုကၡသည္ (၁၂၀,၃၃၄) ဦး ရိွသည္ဟု သိရသည္။ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ ကီလုိမီတာ (၆၄) အကြာတြင္ရိွသည့္ မယ္လဒုကၡသည္စခန္းသည္ အႀကီးဆံုး ဒုကၡသည္စခန္းျဖစ္ၿပီး လက္ရိွဒုကၡသည္ (၄၀,၀၀၀) ခန္႔ ေနထိုင္လ်က္ရိွသည္။ ။

ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အယ္လ္ဂ်ာဇီးရား EMMY ဆု အေရြးခံစာရင္းထဲ ပါ

ကာတာႏိုင္ငံ၊ ဒိုဟာၿမိဳ႕အေျခစိုက္ အယ္လ္ ဂ်ာဇီးရား႐ုပ္ျမင္သံၾကားသတင္းဌာနဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံတကာ Emmy ဆုအတြက္ အမည္စာရင္းတင္သြင္းခံရတဲ့ထဲမွာ ပါသြားပါၿပီ။ ဒီဆုအတြက္ အမည္စာရင္းတင္သြင္းခံရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ သတင္းေပးပို႔ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ဘာလကျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေရႊ၀ါေရာင္ လႈပ္ရွားမႈ သတင္းေတြကို အခက္အခဲ မ်ဳိးစံုၾကားက ထုတ္လႊင့္ႏိုင္ခ့ဲလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အယ္လ္ ဂ်ာဇီးရားသတင္းဌာနအဖို႔ ဂုဏ္ယူဖြယ္ Emmy ဆုအတြက္ ပထမဆံုး အမည္စာရင္းတင္သြင္းခံရတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။

ေရႊ၀ါေရာင္လႈပ္ရွားမႈသတင္းေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ သတင္းယူခဲ့သူကေတာ့ အယ္လ္ ဂ်ာဇီးရား သတင္း ဌာနရဲ႕သတင္းေထာက္ Tony Bradley ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံလိုေနရာမ်ဳိးဟာ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္ေတြမေျပာနဲ႔ ျပည္တြင္းသတင္း ေထာက္ေတြအတြက္ေတာင္မွ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ေနရာပါ။ ဒီထဲမွာမွ ေရႊ၀ါေရာင္လႈပ္ရွားမႈလို အေျခအေနမ်ဳိးကို သတင္းသြားယူရတဲ့ သတင္းေထာက္တေယာက္အဖို႔ သူေပးပို႔ခဲ့တဲ့သတင္းေတြေၾကာင့္ ဒီလိုဆုမ်ဳိးအတြက္ အမည္စာရင္းတင္သြင္းခံရတာဟာ ၀မ္းသာစရာျဖစ္ေပမယ့္ ဆုေတြဆိုတာက ႏွစ္စဥ္ေပးေနက်ျဖစ္ၿပီး ဆုရဖို႔က တကယ္တမ္းအေရးႀကီးတာမဟုတ္ပါဘူးလို႔ Tony Bradley က ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းကိုေျပာပါတယ္။

"အေရးႀကီးတာက ဘာလဲဆုိေတာ့ဗ်ာ၊ မီးေမာင္းထုိးျပဖို႔လိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာတခု၊ ဇာတ္လမ္းတခုအတြက္ အသိအမွတ္ျပဳခံရ တယ္ဆိုတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ကမာၻက သိဖို႔လိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြရဲ႕ဘ၀၊ သူတို႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အႏၲရာယ္ေတြနဲ႔ လြတ္လပ္မႈဆံုး႐ႈံးေနတာေတြကို လူေတြသိဖို႔လိုပါတယ္။ ၂၁ ရာစုမွာ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေန တာကို ခြင့္ျပဳ လက္ခံေနရတာ မမွန္ပါဘူးဗ်ာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ သတင္းပို႔တဲ့ သတင္းေထာက္ထက္ ပိုအေရးႀကီးတာက အေၾကာင္းအရာ ကို အသိအမွတ္ျပဳခံရမႈပါ။"

Tony ဟာ စက္တင္ဘာလႈပ္ရွားမႈ စၿပီးခါစအခ်ိန္၊ လံုျခံဳေရးတပ္ေတြက အျပင္းအထန္ၿဖိဳခြဲတာေတြ မလုပ္ခင္ေလးမွာတင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို ေရာက္သြားခဲ့တာပါ။ သံဃာေတာ္ေတြဦးေဆာင္ၿပီး ေမတၲာပို႔ႂကြခ်ီခဲ့ၾကတာေတြ၊ လူထုက သံဃာေတာ္ေတြေနာက္မွာ ညီညီၫြတ္ၫြတ္ စည္းကမ္းရွိရွိနဲ႔ လိုက္ပါၾကတာေတြကို ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့အျပင္ ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ခတ္ ႏွိမ္နင္းခဲ့တာေတြကိုလည္း ကိုယ္တိုင္ ေတြ႔ခဲ့ရသူပါ။ အဲဒီတုန္းက သူရခဲ့တဲ့အေတြ႔အၾကံဳဟာ တကယ့္ကို စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ပါပဲလို႔ေျပာပါတယ္။

"အတူတကြခ်ီတက္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုၾကတဲ့လူေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္တက္ႂကြမႈကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ ေတာ့ အျပင္းအထန္ ႏွိမ္နင္းၿဖိဳခြဲတာ၊ ႐ိုက္ႏွက္တာ၊ ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္တာ စတဲ့ ရက္စက္မႈေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီအခ်ိန္ကာလဟာ က်ေနာ့္အတြက္ တကယ့္ကို အမွတ္ရစရာအခ်ိန္ကာလပါပဲ။"

သူဟာ ရန္ကုန္နဲ႔ပတ္၀န္းက်င္ေနရာေတြမွာ သီတင္းႏွစ္ပတ္ၾကာ လွည့္လည္သြားလာၿပီး လူေတြကို ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္း သတင္းေပး ပို႔ခဲ့့ပါတယ္။ သူပို႔ခဲ့တဲ့သတင္းေတြကို မေလးရွားႏုိင္ငံ၊ ကြာလာလမ္ပူအေျခစိုက္ အယ္လ္ ဂ်ာဇီးရား႐ုပ္သံဌာနရဲ႕ ကြာလာလမ္ပူ News Hour ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ကေန ထုတ္လႊင့္ခဲ့တာပါ။

စက္တင္ဘာလႈပ္ရွားမႈကာလအတြင္း လံုျခံဳေရးတပ္ေတြရဲ႕ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္သတင္းေထာက္ Kenji Nagai ေသဆံုးခဲ့ရ တာကို ကမာၻတ၀ွမ္းက ႐ုပ္ျမင္သံၾကားသတင္းေတြမွာ ထပ္ခါတလဲလဲ ထုတ္လႊင့္ျပသခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာစစ္ အစိုးရရဲ႕ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိမ္နင္းမႈကို ကမာၻက မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ၾကရတာပါ။ ဒီလိုရက္စက္မႈေတြေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြဟာ လူစိမ္းေတြကို စကားေျပာရမွာ အရမ္းကို သတိထားၾကတယ္လို႔ Tony က သူေတြ႔ၾကံဳခဲ့ရတာကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ ေထာက္လွမ္းေရး သတင္းေပးေတြကလည္း ေနရာတိုင္းမွာ ျပည့္ေနတာပါပဲတဲ့။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကအေျခအေနေတြကို ကမာၻကပိုသိေအာင္ သတင္းဌာနေတြရဲ႕ထုတ္လႊင့္မႈေတြ အမ်ားအျပားရွိခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခအေနေတြေျပာင္းလဲသြားေအာင္ ကမာၻႀကီးကလုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈေပၚ ျမန္မာလူထုဟာ သိပ္ယံုၾကည္ကိုးစားမႈ မရွိၾကတာကို သူေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္လို႔လည္း Tony ကဆိုပါတယ္။ ကမာၻႀကီးသိေအာင္ေတာ့ သတင္းေတြထုတ္ႏုိင္မွာပါ၊ ဒါေပမယ့္ ကမာၻႀကီးက ဘာမွသိပ္လုပ္ႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ သူတို႔ေျပာၾကပါတယ္တဲ့။ ဒါဟာ တကယ့္ကို ၀မ္းနည္း ေၾကကြဲဖြယ္ပါပဲလို႔ Tony ကေျပာပါတယ္။

သူ႔ကို စြန္႔စားၿပီး အကူအညီေပးခဲ့ၾကသူေတြကို Tony က မွတ္မွတ္ရရရွိေနဆဲပါ။ သူ႔သတင္းေတြ ႏုိင္ငံျပင္ပကို ေရာက္ေအာင္ ေပးပို႔ႏုိင္ေရးမွာ အႏၲရာယ္ေတြၾကားထဲက စြန္႔စားမႈအမ်ားႀကီးယူၿပီး ဒီလူေတြ ကူညီခဲ့ၾကတာပါလို႔ ေျပာပါတယ္။

"ဒီလူေတြဟာ အသံတိတ္၊ အမည္မဲ့၊ မ်က္ႏွာမဲ့ အညတရ သာမန္လူေတြပါ။ အစိုးရရဲ႕အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ သူတို႔ ဘယ္သူဘယ္၀ါ ေတြဆိုတာ ထုတ္ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ျမန္မာလူထုဟာ က်ေနာ့္အတြက္ အရမ္းကို ေက်းဇူးႀကီးမား လွပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆို ေတာ့ သူတို႔သာလွ်င္ ဒီအေၾကာင္းအရာကို ရွင္သန္ေနေအာင္ လုပ္သူေတြျဖစ္လို႔ပါပဲ။"

Emmy ဆုဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာထင္ရွားလွတဲ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဆိုင္ရာ ဆုတဆု ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ ခ်ီးျမႇင့္ပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕မွာအေျခစိုက္ၿပီး ႐ုပ္ျမင္သံၾကား ႐ိုက္ကူးေရးအတြက္ စတင္ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ Emmy ဆုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔က အခု အခါ သတင္းနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္႐ိုက္ကူးရာမွာ ထူးခၽြန္တဲ့သူေတြကို ဒီဆု ခ်ီးျမႇင့္လာ တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ု