ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ကမ္းနားရွိ အမွတ္ (၁၀) ဂိတ္တည္ရွိရာ ထာ့အာရြာ၏ တဖက္ကမ္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ျမဝတီ ဘက္ကမ္းရွိ (၉၉၉) ဒီေကဘီေအဂိတ္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းပိုင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြၾကသည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို လူကုန္ကူးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားရာ ေနရာေဒသ တခုအျဖစ္ တည္ရွိလာခဲ့သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္တခုခန္႔ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ား၏ ခြင့္ျပဳ ခ်က္ျဖင့္ ျမဝတီခ႐ိုင္အာဏာပုိင္မ်ား၊ ဒီေကဘီေအအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ လူပြဲစားမ်ား ပူးေပါင္းကာ လုပ္ကိုင္ၾကသျဖင့္ မည္သည့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိဘဲ ယေန႔ထက္တိုင္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားကို ေပၚေပၚ ထင္ထင္ လုပ္ေဆာင္ေနလ်က္ရွိသည္။
ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံေနရာေဒသအႏွံ႔အျပားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ ျမန္မာ အလုပ္သမား မ်ားမွာ ျမန္မာ ျပည္ ျပန္မည့္အခ်ိန္တြင္ မိမိတို႔စုေဆာင္းထားသည့္ လုပ္အားခမ်ားကို နယ္စပ္ရွိ မိမိတို႔ ေဆြမ်ိဳး သားခ်င္း အသိမိတ္ေဆြ မ်ားထံ ဘဏ္မွတဆင့္ေငြလႊဲၾကၿပီး ဘန္ေကာက္ရွိ ေမာ္ခ်ိကားဂိတ္သို႔သြားကာ ဘန္ေကာက္-မဲေဆာက္ ေျပးဆဲြသည့္ ညကားျဖင့္ မဲေဆာက္သို႔ ျပန္လာၾကသည္။
မနက္ (၅) နာရီခန္႔တြင္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အဝင္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ႀကီးျဖစ္သည့္ ေဟြ႕ဟင္ဖြန္ဂိတ္ အေရာက္တြင္ ထိုင္းလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ကားေပၚတက္လာၿပီး “ဒီကားေပၚမွာပါတဲ့ ဗမာ၊ ကရင္၊ မြန္ အားလုံး ဆင္းၾကပါ” ဟုဆိုလွ်င္ ကားေပၚပါ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလုံး မိမိတို႔ယူေဆာင္လာသည့္ ပစၥည္း၊ အထုပ္အပိုး မ်ားႏွင့္အတူ ကားေပၚမွဆင္းၿပီး အဖမ္းခံၾကရသည္။
ဘန္ေကာက္-မဲေဆာက္ ကားတစီးလွ်င္ ေန႔စဥ္ျမန္မာ (၁၅) ဦးမွ (၂၀) အထိ ပုံမွန္ပါရွိတတ္ၿပီး မဲေဆာက္-ဘန္ေကာက္ေျပးဆြဲသည့္ ခရီးသည္တင္လိုင္းကားႀကီးမ်ားမွာ ေန႔စဥ္ (၁၅) စီးခန္႔ ပုံမွန္ေျပးဆြဲလ်က္ရွိသည္။ ၎နည္းလမ္းျဖင့္ ဘန္ေကာက္မွျပန္လာၾကသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ေန႔စဥ္ (၁၀၀) မွ (၁၅၀) ခန္႔ ပုံမွန္ရွိသည္။ အခါႀကီးရက္ႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ သႀကၤန္ကာလ၊ ႏွစ္သစ္ကူးကာလ၊ သီတင္းကၽြတ္ကာလမ်ားတြင္ ဘန္ေကာက္မွ လိုင္းကားစီး၍ ျပန္ဆင္းလာသူ ေန႔စဥ္ (၃၀၀) ခန္႔ရွိသည္။
အဆိုပါ ထိုင္းလဝက၏ ဖမ္းဆီးျခင္းခံရသူမ်ားကို မဲေဆာက္ ထိုင္းလဝက႐ုံးတြင္ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ႏွင့္ ဓာတ္ပုံမွတ္ တမ္းမ်ား ယူၿပီး ထိုင္းလဝက က ထိုင္းဘက္ကမ္း အမွတ္ (၁၀) ဂိတ္မွ ျမန္မာဘက္ ျခမ္းရွိ (၉၉၉) ဒီေကဘီေအဂိတ္သို႔ စာရင္းႏွင့္တကြလႊဲအပ္ၿပီး နယ္ႏွင္ လိုက္သည္။ နယ္ႏွင္ခံရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား (၉၉၉) ဒီေကဘီေအ ဂိတ္သို႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနေသာ ဒီေကဘီေအဂိတ္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက လူစာရင္းေကာက္ယူၿပီးေနာက္ ၎တို႔ လက္သပ္ ေမြးထားသည့္ အမာခံ လူပြဲစားမ်ားထံသို႔ ေရာက္ရွိလာသူမ်ားကို တဦးလွ်င္ ထိုင္းဘတ္ေငြ (၉၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ အခ်ိဳးက်ခြဲေဝေပးလိုက္သည္။ လူတဦး (၉၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ လူတရာအတြက္ ဘတ္ေငြ (၉) ေသာင္းအား ဒီေကဘီေအ သို႔ ေပးရသည္။
ဒီေကဘီေအဂိတ္မွ ေရြးထုတ္သြားသူမ်ားကို ပြဲစားမ်ားက မိမိတို႔ ေနအိမ္အသီးသီးသို႔ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး လူတဦးလွ်င္ (၁,၂၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ အေရြး ခံေစသည္။ ျမဝတီမွ ေအာက္ျပန္ဆင္းမည့္ ခရီးစဥ္ကိုလည္း ၎တ ို႔ပိုင္ ကားမ်ားျဖင့္သာ လိုရာသို႔ သြားေစသည္။ ဘန္ေကာက္ျပန္အမ်ားစုမွာ နယ္စပ္အေျခအေနအား ႀကိဳတင္သိရွိထားသျဖင့္ အနည္းဆုံး ဘတ္ေငြ (၃-၄) ေထာင္ခန္႔ ေဆာင္ထားၾကသည့္အတြက္ ပြဲစားအား ေငြ (၁,၂၀၀) ေပး၍ ပြဲစား၏အစီစဥ္ျဖင့္ ျမဝတီၿမိဳ႕ကားဂိတ္မွတဆင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္သို႔ လိုရာခရီးဆက္ၾကရသည္။ အခ်ိဳ႕ ေငြပါမလာသူမ်ားအား ပြဲစားမ်ားက ၎တို႔အိမ္တြင္ ထား၍ ထိုင္း ႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေဆြမ်ိဳးမ်ားအား အဆက္ အသြယ္ လုပ္ေစၿပီး ေငြျဖင့္ လာ၍ေရြးရသည္။ လူကိုယ္တိုင္မလာႏိုင္သူ မ်ားအေနျဖင့္ ပြဲစား၏ ဘဏ္စာရင္းမွ တဆင့္ ေငြလႊဲေပးရသည္။ လာေရြးမည့္လူမေရာက္ခင္စပ္ၾကား ေနထိုင္စားေသာက္ ေရးအတြက္ ပြဲစားက တရက္ (၁၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ တာဝန္ယူေကၽြးေမြးထားၿပီး ရက္အလိုက္ ကုန္က်သမွ်ကို ေဆြမ်ိဳးမ်ားက ေငြ ေပးေခ် ၿပီးမွ ေခၚသြားခြင့္ရွိသည္။
လူတဦးလွ်င္ ဘတ္ (၉၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ ေန႔စဥ္ လူ (၁၀၀) မွ (၂၀၀) အတြက္ ရရွိသည့္ေငြမ်ားကို ဒီေကဘီေအသို႔ ေပးရသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာလူပြဲစားတဦးက “ဒီေကဘီေအက ဒီေငြေတြကို အကုန္လုံးမရဘူး။ ထိုင္းလဝကကို လည္း ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ျပန္ေပးရတယ္။ လူတေယာက္ကို ဒီေကဘီေအက (၉၀၀) ရတယ္။ ထိုင္းလဝကကို တေယာက္ သုံးရာႏႈန္းနဲ႔ ျပန္ေပးရတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒါတရားဝင္ေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ထိုင္းလဝကရယ္၊ ဒီေကဘီေအရယ္ ျမန္မာလူပြဲစားေတြ သူတို႔ညိႇၿပီးလုပ္ထားတဲ့ နားလည္မႈပဲ” ဟု ေျပာသည္။
ယခင္ကဆိုလွ်င္ ဘန္ေကာက္မွမဲေဆာက္သို႔ ျပန္လာသူမ်ားမွာ တရားဝင္မဟုတ္ေသာနည္းျဖင့္ ထိုင္းလဝကကို တဦးလွ်င္ ဘတ္ (၅၀၀) ႏႈန္း ဒဏ္ေၾကးေပးေဆာင္ရၿပီး ထိုင္းလဝကမွ နယ္စပ္သို႔ သြားေရာက္ပို႔ေဆာင္ေပးသည္။ ၎ကိစၥႏွင့္ပတ္ သက္၍ အထက္သို႔တိုင္တန္းမႈမ်ားရွိ၍ ျပႆနာ တက္ေသာ ေၾကာင့္ လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ခန္႔ကစကာ ယခင္ကဲ့သို႔ဘတ္ (၅၀၀) ေပးေဆာင္စရာ မလိုေတာ့ေသာ္လည္း ထိုင္းလဝက၊ ဒီေကဘီေအႏွင့္ လူပြဲစားမ်ားညႇိကာ နားလည္မႈျဖင့္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ၾကသည္ဟု ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ေျပာသည္။
အဆိုပါ (၉၉၉) ဒီေကဘီေအဂိတ္ကို အေျချပဳ၍ လူပြဲစားမ်ားက ျမဝတီမွတဆင့္ ဘန္ေကာက္သို႔ အလုပ္သြားလုပ္မည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို လူတဦးလွ်င္ ထိုင္းဘတ္ေငြ (၁၅,၀၀၀) ျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ ေပးလ်က္ ရွိသည္။
လိုရာခရီးေရာက္သူမ်ားရွိၿပီး အခ်ိဳ႕လမ္းခရီးတြင္ ဖမ္းဆီးခံရကာ နယ္စပ္ျပန္ပို႔ခံရသူမ်ားလည္းရွိသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ခရီးစဥ္လမ္းေၾကာအတြင္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေသဆုံးသူမ်ားႏွင့္ ေပ်ာက္ဆုံးသူမ်ားလည္း မၾကာခဏ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။
ျမန္မာလူပြဲစားမ်ားက ဘန္ေကာက္ သြားမည့္သူမ်ားကို ထိုင္းဘက္ကမ္းသို႔ တဆင့္ေပးပို႔ၿပီး ထိုင္းဘက္ကမ္းရွိ လူႀကိဳလူပို႔မည့္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ကာ လိုရာခရီးသို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးၾကသည္။ မဲေဆာက္မွ ဘန္ေကာက္သို႔ သြားရာတြင္ ကားႀကီးကားငယ္မ်ားတြင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဝွက္ကာ တိုက္႐ိုက္သယ္ေဆာင္သူမ်ားရွိၿပီး အခ်ိဳ႕လူကယ္ရီမ်ားမွာ မဲေဆာက္မွ တာခ္ခ႐ိုင္ၿမိဳ႕အထိ ေတာလမ္းခရီးကို တရက္၊ ႏွစ္ရက္ခရီးခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ရၿပီး စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ားကို ေရွာင္ကြင္း၍ သြားၾကရသူမ်ားလည္း ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ ေတာလမ္း ခရီးတြင္ အဖမ္းခံရၿပီး ေငြကုန္လူပန္းျဖစ္ရသူမ်ားႏွင့္ ဖ်ားနာ၍ေသဆုံးသူမ်ားလည္း မၾကာခဏ ရွိသည္ဟု ကိုယ္ေတြ႔ ႀကဳံခဲ့ ရသူတဦးက ေျပာသည္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးခၽြတ္ၿခဳံက်မႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ရပ္မွ လူငယ္၊ လူရြယ္အမ်ားစုမွာ လုပ္အားခပိုမိုရရွိ သည့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ မည္မွ်ပင္အခက္အခဲႏွင့္ အႏၱရာယ္ရွိေစကာမူ ျမန္မာျပည္တြင္ ငတ္တလွည့္၊ ျပတ္တလွည့္ျဖင့္ ေနရ သည္ထက္ ယခုကဲ့သို႔ စြန္႔စားပါက ျမန္မာႏိုင္ငံထက္စာလွ်င္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မ်ားစြာရွိသည္ဟု လယ္သမားဘဝကိုေက်ာခိုင္း ၿပီး မိသားစုႏွင့္အတူ မဲေဆာက္ေရာက္လာသည့္ ပဲခူးၿမိဳ႕သား ကိုတင္ေအာင္ က ေျပာသည္။
(၉၉၉) ဂိတ္မွ လူပြဲစားအမ်ိဳးသမီးတဦးက “လူကုန္မႈဥပေဒေတြဘာေတြ ငါတို႔မသိဘူး။ ဘယ္သူ႔ဆီမွလည္း ပိုက္ဆံအလ ကားမေတာင္းဘူး။ တန္ရာတန္ေၾကးပဲယူတယ္။ အကုန္လုံးရတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဟိုခြံ႔ဒီခြံ႔ လိုက္လုပ္ ရတာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဘန္ေကာက္သြားဖို႔ လာခဲ့ၾကလို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွမေခၚဘူး၊ ဒီဂိတ္က ျပန္လာၾကပါလို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွလည္း မေျပာဘူး၊ သြားမယ့္သူက သူတို႔ဘာသာသူတို႔ သြားၾကလာၾကတာပဲ။ ကားတန္းတရက္ျခား ေအာက္ကေန ျမဝတီကို တက္လာတဲ့လူ တေန႔ (၃-၄) ရာေလာက္ရွိတယ္။ ကိုယ္တိုင္ လုပ္တာလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ငါတို႔ကတဆင့္ခံပြဲစားပဲ။ ငါတို႔ရတာပဲ လူျမင္တယ္၊ ျပႆနာျဖစ္လို႔ အဖမ္းခံရတာ၊ ေငြကုန္တာ ဘယ္သူမွမျမင္ဘူး။ ျမဝတီမွာက အကုန္လုံးနဲ႔ ေဝစားမွ်စားလုပ္ရတယ္။ အဲလိုလုပ္တာေတာင္မွ မႏွစ္က ပြဲစားတေယာက္ ေနျပည္ေတာ္က လာဖမ္းလို႔ အခု ေထာင္က်ေနတယ္။ မထြက္ေသးဘူး။ ဘန္ေကာက္က ျပန္လာတဲ့သူေတြကို ငါတို႔က (၉၀၀) နဲ႔ေရြးၿပီး (၁,၂၀၀) နဲ႔ ျပန္ေတာင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕ျပန္လာတဲ့ လူေတြ ျမဝတီက ဟိုလူႀကီးအမ်ိဳး၊ ဒီလူႀကီးအမ်ိဳးဆိုၿပီးေတာ့ ဒီအတိုင္းလာေခၚသြားတယ္။ အဲဒါေတြက်ေတာ့ ငါတို႔ စိုက္ထားတာေတြ တျပားမွျပန္မရဘူး။ လူေတြကို မလာေစခ်င္ရင္ ျမဝတီမွာ အဝင္မခံနဲ႔ေပါ့။ ေကာ့ကရိတ္မွာ ပိတ္ဖမ္းပါလား။ ဘယ္သူလာရဲမလဲ။ သိခ်င္ရင္ေအာက္ဆင္းသြား၊ ကရင္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ရြာတိုင္းပဲ အပ်ိဳလူပ်ိဳ မရွိေတာ့ဘူး။ အားလုံး ထိုင္းမွာခ်ည္းပဲ။ ဒီကိစၥရဲ႕ အရင္းခံဟာ ပြဲစားမဟုတ္ဘူး၊ သေဘာေပါက္" ဟု ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာသည္။
ထိုင္းလဝကမွ (၉၉၉) ဂိတ္သို႔ ျပန္ပို႔သည့္ ဘန္ေကာက္ျပန္မ်ားမွာ ေငြေၾကးရွိၿပီး မိမိအစီစဥ္ျဖင့္ ျပန္လာၾက သူမ်ားကိုသာ အဓိကပို႔ေဆာင္ေပးၿပီး မိမိအစီစဥ္ျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ဘန္ေကာက္ႏွင့္ အျခားေဒသမ်ားတြင္ အဖမ္းခံ ရ၍ ျပန္လာၾကသူမ်ားကို ထိုင္းလဝကက အျခားဂိတ္မ်ားမွတဆင့္ ျမဝတီဘက္ျပန္ပို႔ၾကသည္။
မဲေဆာက္မွျမဝတီသို႔ ဝင္ေရာက္ရာတြင္ (၉၉၉) ဂိတ္အပါအဝင္ ထိုင္း-ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရးတံတားႀကီး၏ ေဘးဝဲယာတြင္ ထိုင္း-ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံနားလည္မႈျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ ေလွဆိပ္ (၁၇) ဂိတ္ရွိသည္။ အဖမ္းခံရ၍ ေရာက္ရွိလာသူမ်ားမွာ ေငြေၾကးမပါရွိၾကဘဲ အဝတ္တထည္ ကိုယ္တခုျဖင့္ ျပန္လာၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း တရားမဝင္ ေနထိုင္သူမ်ား ဖမ္းဆီးခံရပါက ေငြရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ ထိုင္းလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႔က ဥပေဒအရ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ပို႔ရမည္ျဖစ္သည္ဟု မဲေဆာက္အေျခစိုက္ ေရာင္ျခည္ဦး ျမန္မာအလုပ္သမားအဖြဲ႔မွ ဥပေဒေရးရာတာဝန္ခံ ကိုေက်ာ္ေထြးက ေျပာသည္။
ကားတန္းတရက္ျခား ျမဝတီၿမိဳ႕မွတဆင့္ မဲေဆာက္ေဒသအတြင္း ဝင္ေရာက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြသူ (၃၀၀) ခန္႔ရွိသည္ ဟု ထိုင္းလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ခန္႔မွန္းေျပာဆိုသည္။ ျမန္မာ လူကယ္ရီ တဦး၏ အဆိုအရ ဘန္ေကာက္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းပိုင္းသို႔ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွတဆင့္ ဝင္ေရာက္သူမ်ားမွာ ေန႔စဥ္လူဦးေရ (၁၅၀) ခန္႔ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
ထိုင္းအစိုးရက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အသစ္ျပ႒ာန္းလိုက္သည့္ လူကုန္ကူးမႈဆိုင္ရာ တိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒ (BE ၂၅၅၁) အရ ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားက ျမန္မာအပါအဝင္ အျခားအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွ အလုပ္အကိုင္လာေရာက္ ရွာေဖြ သူမ်ားအား ထိုင္း ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ အလုံးအရင္းႏွင့္ ဝင္ေရာက္မႈတားဆီးေရးကို အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ လ်က္ရွိေသာ္လည္း သန္းခ်ီသည့္ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္သူမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ေရာက္ရွိ ေနျခင္းသည္ လူကုန္ ကူးမႈမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အာဏာ ပိုင္အခ်ိဳ႕ ပါဝင္ပတ္သက္မႈရွိ၍သာ ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔တခုမွ တာဝန္ရွိသူ တဦးက သုံးသပ္ ေျပာဆိုသည္။
ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားတြင္လည္း နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္သည့္ လူကုန္ကူးမႈတြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔ အစည္း မ်ားႏွင့္ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ား ပါဝင္ပတ္သက္မႈမရွိလွ်င္ ယခုကဲ့သို႔ လူကုန္ကူးမႈႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ အေျခေန ဆိုးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ထိုင္းေရွ႕ေနမ်ားအဖြဲ႔က ကမကထျပဳၿပီး မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒ ေရးရာေဆြးေႏြးပြဲတခုတြင္ လာေရာက္ေဆြးေႏြးပို႔ခ်သည့္ ထိုင္းေရွ႕ေနအဖြဲ႔မွ ေရွ႕ေနတဦးက ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္လာ သည့္ ျမန္မာ့အေရးေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားကို “ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ လာဘ္စားမႈ ေတြရွိတဲ့အတြက္ အဲဒါကိုခင္ဗ်ားတို႔ ေက်းဇူးတင္ရမယ္။ ဒီက လူေတြ လာဘ္မစားဘူး ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားတို႔အခုလိုေတာင္ ဒီေဆြး ေႏြးပြဲကို လာတက္ခြင့္ရမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
ျမဝတီခ႐ိုင္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနသည့္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ ၍ ျမဝတီၿမိဳ႕ခံကုန္သည္တဦးက "ဒီကိစၥမွာ ဒီေကဘီ ေအနဲ႔လူပြဲစား ေတြ အဓိက လုပ္ေနၾကေပမယ့္ တကယ္မရွိမျဖစ္ကေတာ့ ခ႐ိုင္ အာဏာပိုင္ ေတြရဲ႕ ပါဝင္ပတ္သက္မႈက အဓိက က်ပါတယ္။ ခ႐ိုင္အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ နားလည္မႈ မရရင္ ျမဝတီမွာ ဘာမွလုပ္လို႔ မရပါဘူး။ မႏွစ္ကဆိုရင္ (၉၉၉) ဂိတ္က ပြဲစားႀကီးတဦးကို ေနျပည္ေတာ္က တိုက္႐ိုက္လာဖမ္းၿပီး လူကုန္ကူး မႈနဲ႔ အဲဒီလူ အခု ေထာင္က်ေနတယ္။ အဲဒီလူကို စစ္ေၾကာေရး ဝင္ေတာ့ အကုန္ေဖာ္ ရေတာ့တာပဲ။ ခ႐ိုင္အဆင့္ကို ဘယ္ေလာက္ ေပးရတယ္၊ ရပ္ကြက္ အဆင့္ကို ဘယ္ေလာက္ေပးရတယ္၊ ဘယ္သူ႔ကို ရာခိုင္ႏႈန္း ဘယ္ေလာက္ေပးရလဲ၊ လစဥ္ေၾကးဘယ္ေလာက္ေပးရသလဲ ဆိုတာက အစ ေဖာ္ေတာ့ သူတို႔ ပိုက္ဆံေပးရတဲ့လူေတြထဲမွာ ျမဝတီခ႐ိုင္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ေဆြၫြန္႔လည္း ပါဝင္ ပတ္သက္ေနတဲ့အတြက္ ေနျပည္ေတာ္ကေန သူ႔ကို မႏွစ္က နယ္ေျပာင္းၿပီး အေရးယူလိုက္ တယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာက လူကုန္ ကူးမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္တဲ့ ခ႐ိုင္ဥကၠ႒လိုအဆင့္ေတာင္ နယ္ေျပာင္းတာ ေလာက္ပဲ အေရးယူ ခံရတယ္။ တကယ္ တိုင္းျပည္ေကာင္းေအာင္ လုပ္မယ့္ လူေတြကို ေတာ့ ေထာင္ႏွစ္ (၁၀၀) တို႔၊ (၇၀) တို႔ခ်တာေတြ လုပ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစနစ္ကို တြက္သာ ၾကည့္ေတာ့။ အခုသူ႔ေနရာမွာလာတဲ့ ျမဝတီခ႐ိုင္ဥကၠ႒ ဗိုလ္မႉးထြန္းထြန္း လက္ထက္မွာလည္း အစကေတာ့ ဟုတ္မလိုလိုနဲ႔ အခုပုံမွန္လိုပဲ ျပန္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒီေကဘီေအနဲ႔ လူပြဲစားေတြဟာ ဘန္ေကာက္က ျပန္လာတဲ့ လူေတြကို ေရြးထုတ္တာအျပင္ ေန႔တိုင္းဘန္ေကာက္ကို ခိုးသြားၾကတဲ့ ျမန္မာေတြကိုလည္း သူတို႔ပဲ လူပြဲစား လုပ္ၿပီး စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာပါ။ ဒီကိစၥ ကေန႔အထိ လုပ္လို႔ရေနတာကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ ပူးေပါင္း ပါဝင္မႈ ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ခက္တာက ျမဝတီမွာ အမွန္ေျပာရင္ ျပႆနာရွိတယ္” ဟု ေျပာသည္။
လူပြဲစားမ်ားသည္ ျမဝတီ-ဘားအံ ေျပးဆြဲသည့္ကားမ်ား အသီးသီးဝယ္ထားၾကၿပီး ဘန္ေကာက္တက္၍ အလုပ္ လုပ္မည့္ လူမ်ားအား ဘားအံမွတဆင့္ ျမဝတီ၊ ဘန္ေကာက္သို႔ တိုက္႐ိုက္ပို႔ေဆာင္ေပးမႈမ်ားလည္း ရွိသည္။
ဘားအံမွ စထြက္ရာတြင္ မွတ္ပုံတင္မရွိသူမ်ားအတြက္ လူပြဲစားမ်ားက ဘားအံႏွင့္ျမဝတီၾကားရွိ စစ္ေဆးေရး ဂိတ္မ်ားကို လာဘ္ေငြေပး၍ အခက္အခဲမရွိ ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ၾကၿပီး ျမဝတီေရာက္ရွိသည့္အခါ ၎တို႔ ေခၚလာသူ မ်ားအား ဒီေကဘီေအ (၉၉၉) ဂိတ္အတြင္းသို႔ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး ၎တို႔အိမ္မ်ားတြင္ တည္းခိုေစသည္။ ထိုမွ တဆင့္ ဘန္ေကာက္သို႔ ဘတ္ (၁၅,၀၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ လက္ငင္း ေငြေပးေခ်ၿပီးမွ ဆက္လက္ပို႔ေဆာင္ေပးသည္။ ဘားအံ-ျမဝတီလမ္းေၾကာအတြက္ ကုန္က်သည့္လမ္းခရီးစရိတ္ က်ပ္ (၁) ေသာင္းခန္႔ကိုလည္း သီးျခား ေပးရ သည္ဟု သိရွိရသည္။
ျမဝတီမွ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးက “ဒီကိစၥဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသလဲဆိုတာ လူေတြအားလုံးသိၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ကို အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနတဲ့လူေတြလည္း သူတို႔သိၾကပါတယ္။ ခက္တာက အမွန္တရားကို သူတို႔ လက္မခံ ၾကဘူး။ သူတို႔ျဖစ္ ခ်င္တာပဲ သူတို႔လုပ္တယ္။ တိုင္းျပည္ မေအးခ်မ္းသေရြ႕ေတာ့ ဒီျပႆနာေတြ ရွိေန အုံးမွာပဲ။ တိုင္းျပည္ ေအးခ်မ္းမွပဲ လူထု ေတြလည္း သက္သာမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ပဲ ဒီအတိုင္းသာ ဆက္သြားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီဒုကၡသံသရာႀကီးဟာ ဒီလိုပဲ သံသရာ လည္ေနမွာျဖစ္တယ္” ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ျမန္မာအလုပ္သမားအေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ အဆိုအရ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း တရားမဝင္ေရာက္ရွိေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား (၂) သန္းခန္႔ရွိၿပီး ထိုင္းအလုပ္သမား ဝန္ႀကီးဌာနတြင္ တရားဝင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ မွတ္ပုံတင္ထားသူမွာ (၅) သိန္းခန္႔ရွိသည္ဟု သိရသည္။
ကမာၻ႔ေရႊေစ်းမွာ တရက္တည္း အတက္အက် ျမန္လြန္းေနသည့္ အတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ တ႐ုတ္တန္းရွိ နာမည္ႀကီး ေရာင္၀ရတ္ေရႊေစ်းတန္းမွ ေရႊဆုိင္မ်ား တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ရက္အတြင္းမွာပင္ ပိတ္လုိက္ရေၾကာင္း
နအဖရဲ ႔ One Army group အရ အပစ္ရပ္ အဖြဲ႔ကုိ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွာ လက္ခံ မယ္ ဆုိရင္ လည္း သူတို႔အား အဆင့္တူေပးဖို႔ အခက္ အခဲေတြ ရွိေန ပါေသးတယ္။ 
ဒါေပမယ့္ တုိးတက္ေသာဗုဒၶဘာသာ ကရင္ အမ်ဳိးသား တပ္မေတာ္ (DKBA) အပါအ၀င္ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ အပစ္ရပ္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕ အမ်ားစုက အေလးအနက္ လိုက္နာျခင္း မျပဳဘဲ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနၾကျခင္း၊ သတ္မွတ္ နယ္ေျမတြင္ သြားလာ၍ ရေသာ္လည္း အျခား ေနရာမ်ား သြားလာလိုပါက တပ္စခန္းမ်ားသို႔ သတင္း ပို႔၍ လက္နက္မဲ့ သြားလာရန္ ဆုိတာကို နားမေထာင္ဘဲ မႏၲေလးၿမိဳ ႔ေတာ္အထိ ပစၥတို ကဲ့သို႔ လက္နက္တုိမ်ား ယူေဆာင္သြားရာ စားေသာက္ဆုိင္ မ်ားတြင္ ျပႆနာ တက္ရာမွ တို္င္းမႉးႏွင့္ ထိပ္တုိက္ ေတြ႕ျခင္း၊ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ ကင္းရွင္းစြာ ေနထုိင္ရန္ ဆုိတာကို တရားမ၀င္ေရာ၊ တရား၀င္ပါ ဆက္သြယ္ၾကျခင္း၊ အစိုးရရဲ ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲဲေရး၊ တရားစီရင္ေရး အပိုင္းမ်ားမွာ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳရန္ ဆုိတာကုိ အပစ္ရပ္ အဖဲြ႕မ်ားက ၿမိဳ႕မ်ား ေပၚတြင္ သူတု႔ိရဲ ႔ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ ျပႆနာ ျဖစ္ပြားတာနဲ႔ ရဲနဲ႔ တရားသူႀကီးအား ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းနဲ႔ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အကာအကြယ္ သံုးၿပီး ဆြဲထုတ္ျခင္း စတဲ့ ေဖာက္ဖ်က္ က်ဴးလြန္ေန ၾကတာေတြ အားလံုးကို နအဖက အတြင္းႀကိတ္ၿပီး ေျဖရွင္းေနရတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ 
