ျပည္ပႏွင့္ ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားဆက္ဆံေရးအၾကား
နားလည္မႈလြဲမွားေစႏိုင္ေသာအခ်က္မ်ား သတိျပဳရန္လိုေန
ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္အယ္ဒီတာတဦး
နားလည္မႈလြဲမွားေစႏိုင္ေသာအခ်က္မ်ား သတိျပဳရန္လိုေန
ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္အယ္ဒီတာတဦး
က်ေနာ္ ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္တေစာင္က အယ္ဒီတာတဦးပါ။ ျပည္ပက ျမန္မာသတင္းေတြ ထုတ္ျပန္ေပး ေနတဲ့ မီဒီယာေတြအားလံုးကို အျမဲေစာင့္ၾကည့္ ဖတ္ရူနားေထာင္ျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာနက္သတင္းစာမ်က္ႏွာ ေတြ၊ ေရဒီယိုအသံလႊင့္ခ်က္ေတြ၊ ၿဂိဳဟ္တု႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြေရာေပါ့။ က်ေနာ္ကို ျပည္ပမီဒီယာေတြက ဆက္ သြယ္ၿပီး သိလိုသမွ် ေမးလာတာေတြလည္း သိသမွ် ေျပာျပေျဖေပးျမဲပါပဲ။ ဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ က်ေနာ္ အခု ေခါင္းစဥ္တင္ထားသလို အျပင္နဲ႔ အတြင္းမီဒီယာေတြၾကား နားလည္မူလြဲစရာအျဖစ္ေတြ အခ်ိန္ၾကာလာရင္ အ တြင္းက အကူအညီကို အျပင္က မီဒီယာသမားေတြ မရႏိုင္မယ့္အေနအထားမ်ိဳးေတြ သတိျပဳမိလာလို႔ ခုလို တင္ျပရတာပါ။ အျပင္ကမိတ္ေဆြေတြ သတိမမူမိျဖစ္ေနရင္လည္း အခ်ိန္မီသတိမူျပင္ႏိုင္ေအာင္ ရည္႐ြယ္ပါ တယ္။ ဘယ္သူ႔ကိုမွ နစ္နာေစလိုတဲ့ စိတ္နဲ႔ ေျပာဆိုျခင္းမဟုတ္ဘူးဆိုတာ အျမင္ရွင္းေစခ်င္ပါတယ္။ အျပင္က မီဒီယာေတြအားလံုးကိုလည္း ဒီစာတမ္း ေ၀မွ်ေပးေစလိုပါတယ္။
အင္တာနက္သတင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာ ျပည္တြင္းက အေျခအေနသတင္းေတြ တင္ျပေနတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဦး စြာေျပာပါရေစ။ က်ေနာ့္ကို အျပင္က မီဒီယာတခုက မိတ္ေဆြတဦး ေျပာျပဖူးပါတယ္။ သူတို႔က လြတ္ေျမာက္ နယ္ေျမမွာ လုပ္ေနရတယ္ဆိုေပမယ့္ သူတို႔မွာလည္း အခက္အခဲရွိပါတယ္တဲ့။ အဲဒါက သတင္းရင္းျမစ္ (sources) ရွာရျခင္းပါတဲ့။ သတင္းကို အတည္ျပဳေပးႏိုင္ဖို႔ လူလိုအပ္ပါတယ္တဲ့။ သတင္းအတည္ျဖစ္ဖို႔ လွည့္ ေမးရတာ တခါတခါ စိတ္ညစ္စရာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ လုပ္ေနရတဲ့ က်ေနာ္တို႔ေတြမွာလည္း ဖိအား
ေတြ အခက္အခဲေတြရွိတာ နားလည္ပါတယ္လို႔ ေျပာပါေသးတယ္။
အဲဒီမွာ တခါတခါ သူတို႔ေတြ သတင္းကို ပိုမိုတန္ဖိုးရွိလိုတဲ့အေနနဲ႔ေရာ ဒီသတင္းဟာ ဘယ္ေလာက္ခိုင္မာမွန္ ကန္တယ္ဆိုတာ ျပခ်င္တာေတြေလာသြားၿပီး ေစာင့္ထိန္းရမယ့္ အေျခခံက်င့္၀တ္ေတြကေန လြတ္သြားတာ ေတြရွိေနတယ္လို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ျမင္မိေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အင္တာနက္မီဒီယာေတြ က သတင္းဦးသတင္းထူးၿပီးေရာဆိုၿပီး မေသခ်ာေသးတဲ့ အေျခအေနသတင္းေတြ တင္ၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္က ျပည္တြင္းကသူေတြ ဒုကၡေရာက္ရတာပါပဲ။
ဥပမာအေနနဲ႔ဆို ေနဘုန္းလတ္အဖမ္းခံရတာမွာ အက္စ္ဘီက အလိုရွိေနတဲ့ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္လူငယ္အဖြဲ႔၀င္ မိန္းက ေလးတဦး အိမ္ေျပာင္းတာလိုက္ကူညီရင္း အဲဒီမိန္းကေလးကို ဖမ္းစဥ္မွာ သူကအတူရွိေနလို႔ ေမးျမန္းစစ္ေဆး ေနဆဲပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ အျပင္က မီဒီယာေတြ (အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြ အရင္ဆံုးပါ) ကေန သတင္းထုတ္ၾကေတာ့ ဘေလာ့ဂါေနဘုန္းလတ္အဖမ္းခံရၿပီ သူဟာဘာျဖစ္တယ္ဘာညာ စသည္ျဖင့္ေပါ့ ၀ိုင္းေရး ၾကေတာ့မွ ဒီကေထာက္လွမ္းေရးေတြက ဆက္စပ္လိုက္ၿပီး အမူဆင္စြဲရာကေန ခုဆိုႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ ေထာင္က် သြားခဲ့ရပါၿပီ။
က်ေနာ္တို႔ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြထဲမွာဆိုရင္လည္း ဖလား၀ါးနယူးဂ်ာနယ္က သတင္းေထာက္ခ်ဳပ္ ကိုေစာျမင့္သန္း ေထာင္သံုးလက်ခဲ့ရတာဟာဆိုရင္ အျပင္ကမီဒီယာရဲ႕ တင္ျပပံုလြန္သြားတဲ့အတြက္ ျဖစ္ရတာလို႔ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပပါရေစ။ သတင္းဂ်ာနယ္အသိုင္းအ၀ိုင္းက ၾကားရတဲ့ပံုစံမိ်ဳး အေရးအသားေတြအားလံုး ေဖာ့ေရးရင္ရ ပါလ်က္နဲ႔ ေစာျမင့္သန္းက ေျပာျပတဲ့ပံုစံမ်ိဳး အဓိပၸါယ္ထြက္တဲ့ အေရးအသားေၾကာင့္သူ႔ခမ်ာ ကံဆိုးစြာအဖမ္းခံ ခဲ့ရပါတယ္။ သူရဲ႕အယ္ဒီတာေတြ အလိုက္ေကာင္းလို႔သာ ျပန္လြတ္လာႏိုင္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တျခားအဖမ္းခံ ထားရတဲ့ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ သတင္းေရးသားရာမွာလည္း သူတို႔မိသားစု၀င္ေတြဆီကေန သိရသူတို႔ေတြကိုယ္ တိုင္ ျပန္ေျပာျပတာ မွန္ေပမယ့္လည္း အဲဒီလိုႀကီး အတိအက်မေရးဘဲ မိတ္ေဆြ အသိုင္းအ၀ိုင္းက သိရသည္ တို႔ အဆိုပါဂ်ာနယ္လစ္မိသားစုႏွင့္ နီးစပ္သူထံမွ သိရသည္ တို႔ေလာက္ဆို ရႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။
အျပင္ကေန အတိအက်ေရးျပလို႔ ဒီလူေတြ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ ျပည္တြင္းစာနယ္ဇင္းေတြ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ ကိုင္ခြင့္ရတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရလာျခင္းမရွိပါဘူး။ အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးသြားေစတာပဲ ရွိပါတယ္။ အဆိုပါဂ်ာ နယ္လစ္ေတြလည္း နအဖရဲ႕ အျမင္ကတ္ပုဒ္မတိုးၿပီး ေထာင္သက္တိုးသြားတာပဲရွိပါတယ္။ ပိုဆိုး႐ြားတာက အ ျပင္ကလူေတြနဲ႔ အတြင္းကလူေတြမွာ အခ်ဳိ႕က ယခင္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေဟာင္း သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္ ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ဆိုင္တဲ့ သတင္းမ်ိဳးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေမးရင္ စကားလက္ဆံု က်ေမး သလို၊ သိခ်င္လို႔ေမးသလို၊ သာမန္အလာပသလာပေျပာဆိုသလို ေမးသြားၿပီးမွ အလုပ္တိုက္ နာမည္ေတြ၊ ေျပာျပသူနာမည္ေတြ၊ ရာထူးေတြနဲ႔ သတင္းထဲမွာ ေရးထည့္ေဖာ္ျပလိုက္တာေတြေၾကာင့္ အထဲက လူေတြ အခက္ အခဲေတြ ၾကံဳခဲ့ၾကရဖူးတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။
ဘယ္ေလာက္ပဲ ခင္မင္ပါတယ္ေျပာေျပာ သတင္းသမားဟာ သတင္းသမားက်င့္၀တ္ကို လိုက္နာရမွာပါပဲ။ နာ မည္သံုးခြင့္ရွိမရွိ၊ အလုပ္တိုက္နာမည္ ေဖာ္ျပခြင့္ရမရ ခြင့္ေတာင္းရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ မိမိသတင္း ေထာက္ေရးတင္တဲ့ သတင္းေတြမွာ အဲလိုအတိအက်ေတြ ပါလာခဲ့ရင္ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာေတြက ကိုယ့္ဆီသ တင္းေရာက္လာရင္ အေသအခ်ာေမးဖို႔လိုပါမယ္။ အထဲကလူေတြ ဒုကၡေရာက္သြားရင္ အျပင္ကလူေတြ ဘာမွ လုပ္မေပးႏိုင္ပါဘူး။မိမိတို႔အေရးအသားတခုေၾကာင့္ သူတပါးထိခိုက္မယ့္အေနအထားမ်ိဳးေတြမွာ သတင္းတင္ ျပပံုေတြကို အထူးဂ႐ုစိုက္ေစလိုပါတယ္။
က်ေနာ္အထဲမွာ ျပန္ၾကားရသိရသေလာက္မွာ အျပင္မီဒီယာေတြအတြက္ အထဲကေနလုပ္ေပးေနသူတခ်ဳိ႕ဟာ သတင္းေရးသားရာမွာ သတင္းအေၾကာင္းအရာ အတိအက်ကို ေသခ်ာမသိပါဘဲ အထင္နဲ႔ မွန္းေရးထည့္လိုက္ တာေတြ၊ တကယ္မေမးဘဲ ေမးတဲ့ပံုမ်ိဳး၊ သူ နာမည္အတိအက် ထည့္သံုးလိုက္သူက တကယ္မေျပာပါဘဲ ေျပာ သလိုေရးလိုက္တဲ့ အေရးေတြေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမွာ ရပ္တည္လုပ္ေနရသူေတြ အခက္အခဲေတြ ၾကံဳခဲ့ၾကရတာ ေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ မိမိတို႔ရဲ႕ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္နဲ႔ အဲဒီနာမည္ပါသူေတြၾကား ဘယ္လိုမ်ဳိးဆက္ဆံေရးျပ ႆနာေတြ ရွိေနလဲဆိုတာ သတိထားသင့္စရာပါ။ နာမည္ေတြပါလာၿပီပဲ အဲဒီကာယကံရွင္ေတြကို ဆက္သြယ္ ေမးၾကည့္ဖို႔ ၀န္မေလးၾကပါနဲ႔လို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။
အထဲကလူေတြမွာ ဘယ္လိုမွေျဖရွင္းလို႔မေျပလည္တဲ့ ျပႆနာေတြ တပံုႀကီးၾကံဳရမွာမို႕ပါ။ သတင္းေတြနဲ႔ သ တင္းထဲမွာပါတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ နာမည္ေတြ အမွန္ဟုတ္မဟုတ္ သက္ဆိုင္ရာ အယ္ဒီတာအေနနဲ႔ အျမဲသံသ ယနဲ႔ စိစစ္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။ အထဲက မိမိတို႔သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႕ ေရးပို႔တာေတြမွာ သူတို႔နဲ႔ နီးစပ္ သူေတြ (တခ်ဳိ႕သူတို႔ကိုယ္တိုင္ အဲဒီဂ်ာနယ္တိုက္ေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြ) ေရးတဲ့ သတင္းေတြမွာ အယ္ ဒီတာအမည္၊ ဂ်ာနယ္အမည္ေတြ မေဖာ္ဘဲေရးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕သတင္းေတြမွာ က်ေတာ့ ဂ်ာနယ္က အယ္ဒီတာအမည္ေတြ ဂ်ာနယ္နာမည္ေတြ မထည့္လည္းရေပမယ့္ ထည့္ေရးတာေတြ က်ေတာ့ သူ တပါးနစ္နာေစလိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ထည့္ေရးသလား အထင္မွားစရာပါပဲ။
ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္က လူတေယာက္အမည္၊ ဂ်ာနယ္အမည္နဲ႔ အဲဒီဂ်ာနယ္ကအဖြဲ႔၀င္တဦးဆိုၿပီး ေရးတာ မ်ိဳးေတြ ဟာ အထဲကလူအတြက္ စိစစ္ေရးနဲ႔ ျပႆနာတက္ေစတယ္ဆိုတာ အျပင္ကလူေတြ သိသင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ အ ေလးအနက္ သတိထားရမယ့္အရာပါပဲ။ မီဒီယာရဲ႕က်င့္၀တ္၊ အယ္ဒီတာေတြရဲ႕ ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာရမယ့္ က်င့္ ၀တ္ေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ေတြ၊ ကိုယ့္သတင္းရင္းျမစ္ကို ကာကြယ္ရမယ့္ တာ ၀န္ေတြကို အေလးအနက္ ေစာင့္ထိန္းၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။ ကိုယ့္ရဲ႕ သတင္း ရင္းျမစ္ေတြ ကိုယ့္ကို သ တင္းေပးေနတဲ့ ျပည္တြင္းမီဒီယာကလူေတြ ဒုကၡမေရာက္ဖို႔ ဆင္ျခင္ၾကပါ။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ အျပင္ကလူ ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံဖို႔ အျပင္ကသိခ်င္တာေတြ ေမးလာရင္ေျဖဖို႔ အထဲကလူေတြ ၀န္ေလးလာပါလိမ့္မယ္။ ၾကာလာ ရင္ အတြင္းနဲ႔ အျပင္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပ်က္ယြင္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
အသံလႊင့္မီဒီယာေတြလည္း က်င့္၀တ္ေတြ ေစာင့္ထိန္းရမယ့္အပိုင္းေတြ အားနည္းခ်က္ရွိတာေတြ ေတြ႔လာေန ရပါတယ္။ က်ေနာ္ဆီကို ေရဒီယိုႏွစ္ခုေမးတာမွာ စကားကေတာက္ကဆျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ တခုေသာ ေရဒီယ ိုကဖုန္းဆက္ေမးပါတယ္။ က်ေနာ္က အဲဒီအေၾကာင္းအရာေတာ့ မေျဖပါရေစနဲ႔လည္းဆိုေရာ ခင္ဗ်ား ေၾကာက္သလားလို႔ ေမးပါတယ္။ က်ေနာ္လည္း ေဟ့လူ ခင္ဗ်ားလည္းသတၱိရွိတယ္ဆိုရင္ အထဲကေနလုပ္ က်ေနာ့္လာေမး က်ေနာ္လည္းေျဖမယ္ ခင္ဗ်ားေရာ က်ေနာ္ေရာ ႏွစ္ေယာက္လံုး၀င္မယ္ လာခဲ့ဆိုေရာ ဖုန္းခ် သြားေလရဲ႕။
ေနာက္တေယာက္ကက်ေတာ့ ခင္ဗ်ားနာမည္နဲ႔ ရာထူး၊ ဂ်ာနယ္အမည္ သံုးလို႔ရမလား အရင္ဆံုးေမးပါတယ္။ က်ေနာ္က ခင္ဗ်ားဘာအေၾကာင္းအရာေမးမွာလဲ က်ေနာ္က ဘာေျပာေပးရမွာလဲ ေမးတာကို အဲဒါေျပာလို႔မရ ဘူး။ ခင္ဗ်ားနာမည္သံုးခြင့္ရမွ ေျပာျပလို႔ရမယ္ဆိုလာသူကလည္း ရွိပါေသးတယ္။ က်ေနာ္ ေျဖရမယ့္ အေၾကာင္း အရာ ဘာေမးမယ္ဆိုတာမသိဘဲနဲ႔ နာမည္သံုးခြင့္မေပးႏိုင္ဘူးဘဲ ျငင္းလိုက္ပါတယ္။ ေရဒီယိုက မိတ္ေဆြေတြ ဘာသတင္းရွိလဲ ဘာထူးလဲ ဘာလုပ္ရရင္ေကာင္းမလဲ ေမးလာတာေတြဆို က်ေနာ္သိတာေတြ တတ္ႏိုင္သေလာက္ေတြ ကူညီေနတာပါပဲ။ အဲဒီမွာ တခ်ိဳ႕က က်ေနာ္ သတင္းအေၾကာင္းအရာေတြ ေျပာျပတာမွာ အသံယူ လႊင့္သြားတာ ေတြၾကံဳရဖူးပါတယ္။ က်ေနာ့္မွာ ေနာက္တခါ ဆက္လာရင္ ေမးရ ေတာ့တယ္ ခင္ဗ်ားအေၾကာင္း အရာပဲသိခ်င္လို႔ေမးတာေနာ္ က်ေနာ့္အသံ မသံုးမွာ ေသခ်ာတယ္ေနာ္ ဆိုၿပီး အာမခံခိုင္းရပါတယ္။
ေနာက္ေရဒီယိုေတြကလည္း သတင္းဦးၿပီးေရာဆိုၿပီး ေသခ်ာျခင္းရွိမရွိ မစိစစ္ဘဲ လႊင့္တတ္တာေတြ ေတြ႔ရပါ တယ္။ အေၾကာင္းအရာက ျပည္တြင္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြကို မထိခိုက္ႏိုင္တာမ်ိဳးဆိုရင္ ကိစၥမရွိေပမယ့္ အထဲကလူေတြ လုပ္ရကိုင္ရက်ပ္သြားေစမယ့္ သတင္းမ်ိဳးေတြေတာ့ ေသခ်ာအတည္ျပဳခ်က္ယူၾကၿပီးမွ လႊင့္ၾကပါလို႔ သတိေပးပါရေစ။ ေရဒီယိုကလူေတြ လာလာဒုကၡေပးတတ္တာကေတာ့ သတင္း အေၾကာင္း အရာ ေျပာၿပီးၿပီ အဲေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ဘဲ ေျပာႏိုင္မယ့္လူ အသံအသံေပးႏိုင္မယ့္လူ ရွာေပးပါဦးဆိုၿပီး လုပ္တတ္တာပါ ပဲ။
ေရဒီယိုရဲ႕ သေဘာကလည္း အသံပါမွ သတင္းတန္ဖိုးတက္တာမို႔ အခက္သားပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္နဲ႔ရင္းႏွီးတဲ့ သူေတြ ဂ်ာနယ္အသိုင္းအ၀ိုင္းကလူေတြ အသံေတြသံုးၿပီဆိုရင္ အသံကို မေမ့မေလ်ာ့ဖ်က္ေပးၾကဖို႔လိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြအသံက အခ်င္းခ်င္းနားေထာင္လိုက္ရင္ မွတ္မိပါတယ္။ ဒါေတာ့ ဘယ္သူေျပာတာပဲဆိုၿပီး ခ်က္ခ်င္း သိႏိုင္ပါတယ္။ေရဒီယိုသတင္းေထာက္ေတြလည္း ကိုယ့္သတင္းရင္းျမစ္ကို ကာကြယ္ဖို႔၊ သတင္းေမးရင္လည္း အသံသံုးလို႔ရမရ၊ နာမည္၊ ရာထူး၊ ဂ်ာနယ္နာမည္ေတြ သံုးလို႔ရႏိုင္မရႏိုင္ ေသခ်ာေမးၿပီးမွ လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ေမးတဲ့သူ ေျဖတဲ့ဟာေတြမွာ အေၾကာင္းအရာေတြကို ကိုယ္လိုသလိုတည္းျဖတ္ယူၿပီး ကိုယ္လို ရာကို ဆြဲလႊင့္သြားတာမ်ဳိး အတတ္ႏို္င္ဆံုး ေရွာင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေျပာတုန္းက တကယ့္ရည္႐ြယ္ခ်က္ အဓိပၸာယ္နဲ႔ လြဲသြားတတ္လို႔ပါ။ အဲဒီအခါမွာ အထဲကေျဖေပးတဲ့သူအတြက္ ဒုကၡေရာက္ရမွာမို႔ပါ။ အသံ သက္သက္ သံုးသြားရင္ ေတာ္ေသးရဲ႕၊ နာမည္ပါထည့္သံုးသြားတဲ့ အသံလႊင့္ခ်က္မ်ဳိးမွာ အဲလိုအေျဖကို လိုရာ ဆြဲလႊင့္သြားရင္ ျပည္တြင္းကလူအတြက္ လုပ္ကိုင္ရပ္တည္ရတာေတြ ခက္ခဲသြားေစပါလိမ့္မယ္လို႔ သတိ ေပးပါရေစ။
ဒီက်င့္၀တ္ေလးေတြလိုက္နာဖို႔ အားနည္းေနတာေတြ ေတြ႔ရတတ္ေနလို႔ပါ။ ဒါေတြကို သတိမထားဘဲ ဆက္မွား ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အျပင္နဲ႔ အထဲရဲ႕ဆက္ဆံေရးၾကားမွာ နားလည္မႈလြဲစရာေတြ ၾကံဳလာရ ႏိုင္ပါတယ္။ အဲလို မ်ိဳးေတြ မ်ားလာၿပီဆိုရင္ ေနာက္ အျပင္ကဘာေမးေမး ေမးလို႔ရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲလိုေတြ ျဖစ္လာၿပီဆို ရင္ေတာ့ ဒီစာတမ္းအစမွာ က်ေနာ္မိတ္ေဆြေျပာသလို က်ေနာ္တို႔ အျပင္က လူေတြ မွာလည္း အခက္အခဲရွိပါ တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ဟာ ပိုခက္ခဲလာပါလိမ့္မယ္လို႔ အခ်ိန္မီသတိေပးပါရေစခင္ဗ်ာ။
အထဲနဲ႔ အျပင္ မကြဲျပားဘဲ စည္းလံုးစြာျဖင့္ ယံုၾကည္ရာကို အတူတူလက္တြဲေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပါေစလို႔ ဆႏၵျပဳရပါ တယ္။
အင္တာနက္သတင္းစာမ်က္ႏွာေတြမွာ ျပည္တြင္းက အေျခအေနသတင္းေတြ တင္ျပေနတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဦး စြာေျပာပါရေစ။ က်ေနာ့္ကို အျပင္က မီဒီယာတခုက မိတ္ေဆြတဦး ေျပာျပဖူးပါတယ္။ သူတို႔က လြတ္ေျမာက္ နယ္ေျမမွာ လုပ္ေနရတယ္ဆိုေပမယ့္ သူတို႔မွာလည္း အခက္အခဲရွိပါတယ္တဲ့။ အဲဒါက သတင္းရင္းျမစ္ (sources) ရွာရျခင္းပါတဲ့။ သတင္းကို အတည္ျပဳေပးႏိုင္ဖို႔ လူလိုအပ္ပါတယ္တဲ့။ သတင္းအတည္ျဖစ္ဖို႔ လွည့္ ေမးရတာ တခါတခါ စိတ္ညစ္စရာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ လုပ္ေနရတဲ့ က်ေနာ္တို႔ေတြမွာလည္း ဖိအား
ေတြ အခက္အခဲေတြရွိတာ နားလည္ပါတယ္လို႔ ေျပာပါေသးတယ္။
အဲဒီမွာ တခါတခါ သူတို႔ေတြ သတင္းကို ပိုမိုတန္ဖိုးရွိလိုတဲ့အေနနဲ႔ေရာ ဒီသတင္းဟာ ဘယ္ေလာက္ခိုင္မာမွန္ ကန္တယ္ဆိုတာ ျပခ်င္တာေတြေလာသြားၿပီး ေစာင့္ထိန္းရမယ့္ အေျခခံက်င့္၀တ္ေတြကေန လြတ္သြားတာ ေတြရွိေနတယ္လို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ျမင္မိေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕အင္တာနက္မီဒီယာေတြ က သတင္းဦးသတင္းထူးၿပီးေရာဆိုၿပီး မေသခ်ာေသးတဲ့ အေျခအေနသတင္းေတြ တင္ၾကတာေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္က ျပည္တြင္းကသူေတြ ဒုကၡေရာက္ရတာပါပဲ။
ဥပမာအေနနဲ႔ဆို ေနဘုန္းလတ္အဖမ္းခံရတာမွာ အက္စ္ဘီက အလိုရွိေနတဲ့ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္လူငယ္အဖြဲ႔၀င္ မိန္းက ေလးတဦး အိမ္ေျပာင္းတာလိုက္ကူညီရင္း အဲဒီမိန္းကေလးကို ဖမ္းစဥ္မွာ သူကအတူရွိေနလို႔ ေမးျမန္းစစ္ေဆး ေနဆဲပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ အျပင္က မီဒီယာေတြ (အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြ အရင္ဆံုးပါ) ကေန သတင္းထုတ္ၾကေတာ့ ဘေလာ့ဂါေနဘုန္းလတ္အဖမ္းခံရၿပီ သူဟာဘာျဖစ္တယ္ဘာညာ စသည္ျဖင့္ေပါ့ ၀ိုင္းေရး ၾကေတာ့မွ ဒီကေထာက္လွမ္းေရးေတြက ဆက္စပ္လိုက္ၿပီး အမူဆင္စြဲရာကေန ခုဆိုႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ ေထာင္က် သြားခဲ့ရပါၿပီ။
က်ေနာ္တို႔ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြထဲမွာဆိုရင္လည္း ဖလား၀ါးနယူးဂ်ာနယ္က သတင္းေထာက္ခ်ဳပ္ ကိုေစာျမင့္သန္း ေထာင္သံုးလက်ခဲ့ရတာဟာဆိုရင္ အျပင္ကမီဒီယာရဲ႕ တင္ျပပံုလြန္သြားတဲ့အတြက္ ျဖစ္ရတာလို႔ ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပပါရေစ။ သတင္းဂ်ာနယ္အသိုင္းအ၀ိုင္းက ၾကားရတဲ့ပံုစံမိ်ဳး အေရးအသားေတြအားလံုး ေဖာ့ေရးရင္ရ ပါလ်က္နဲ႔ ေစာျမင့္သန္းက ေျပာျပတဲ့ပံုစံမ်ိဳး အဓိပၸါယ္ထြက္တဲ့ အေရးအသားေၾကာင့္သူ႔ခမ်ာ ကံဆိုးစြာအဖမ္းခံ ခဲ့ရပါတယ္။ သူရဲ႕အယ္ဒီတာေတြ အလိုက္ေကာင္းလို႔သာ ျပန္လြတ္လာႏိုင္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ တျခားအဖမ္းခံ ထားရတဲ့ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ သတင္းေရးသားရာမွာလည္း သူတို႔မိသားစု၀င္ေတြဆီကေန သိရသူတို႔ေတြကိုယ္ တိုင္ ျပန္ေျပာျပတာ မွန္ေပမယ့္လည္း အဲဒီလိုႀကီး အတိအက်မေရးဘဲ မိတ္ေဆြ အသိုင္းအ၀ိုင္းက သိရသည္ တို႔ အဆိုပါဂ်ာနယ္လစ္မိသားစုႏွင့္ နီးစပ္သူထံမွ သိရသည္ တို႔ေလာက္ဆို ရႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။
အျပင္ကေန အတိအက်ေရးျပလို႔ ဒီလူေတြ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ ျပည္တြင္းစာနယ္ဇင္းေတြ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ ကိုင္ခြင့္ရတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရလာျခင္းမရွိပါဘူး။ အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးသြားေစတာပဲ ရွိပါတယ္။ အဆိုပါဂ်ာ နယ္လစ္ေတြလည္း နအဖရဲ႕ အျမင္ကတ္ပုဒ္မတိုးၿပီး ေထာင္သက္တိုးသြားတာပဲရွိပါတယ္။ ပိုဆိုး႐ြားတာက အ ျပင္ကလူေတြနဲ႔ အတြင္းကလူေတြမွာ အခ်ဳိ႕က ယခင္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေဟာင္း သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္ ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ဆိုင္တဲ့ သတင္းမ်ိဳးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေမးရင္ စကားလက္ဆံု က်ေမး သလို၊ သိခ်င္လို႔ေမးသလို၊ သာမန္အလာပသလာပေျပာဆိုသလို ေမးသြားၿပီးမွ အလုပ္တိုက္ နာမည္ေတြ၊ ေျပာျပသူနာမည္ေတြ၊ ရာထူးေတြနဲ႔ သတင္းထဲမွာ ေရးထည့္ေဖာ္ျပလိုက္တာေတြေၾကာင့္ အထဲက လူေတြ အခက္ အခဲေတြ ၾကံဳခဲ့ၾကရဖူးတာ သိေစခ်င္ပါတယ္။
ဘယ္ေလာက္ပဲ ခင္မင္ပါတယ္ေျပာေျပာ သတင္းသမားဟာ သတင္းသမားက်င့္၀တ္ကို လိုက္နာရမွာပါပဲ။ နာ မည္သံုးခြင့္ရွိမရွိ၊ အလုပ္တိုက္နာမည္ ေဖာ္ျပခြင့္ရမရ ခြင့္ေတာင္းရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ မိမိသတင္း ေထာက္ေရးတင္တဲ့ သတင္းေတြမွာ အဲလိုအတိအက်ေတြ ပါလာခဲ့ရင္ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာေတြက ကိုယ့္ဆီသ တင္းေရာက္လာရင္ အေသအခ်ာေမးဖို႔လိုပါမယ္။ အထဲကလူေတြ ဒုကၡေရာက္သြားရင္ အျပင္ကလူေတြ ဘာမွ လုပ္မေပးႏိုင္ပါဘူး။မိမိတို႔အေရးအသားတခုေၾကာင့္ သူတပါးထိခိုက္မယ့္အေနအထားမ်ိဳးေတြမွာ သတင္းတင္ ျပပံုေတြကို အထူးဂ႐ုစိုက္ေစလိုပါတယ္။
က်ေနာ္အထဲမွာ ျပန္ၾကားရသိရသေလာက္မွာ အျပင္မီဒီယာေတြအတြက္ အထဲကေနလုပ္ေပးေနသူတခ်ဳိ႕ဟာ သတင္းေရးသားရာမွာ သတင္းအေၾကာင္းအရာ အတိအက်ကို ေသခ်ာမသိပါဘဲ အထင္နဲ႔ မွန္းေရးထည့္လိုက္ တာေတြ၊ တကယ္မေမးဘဲ ေမးတဲ့ပံုမ်ိဳး၊ သူ နာမည္အတိအက် ထည့္သံုးလိုက္သူက တကယ္မေျပာပါဘဲ ေျပာ သလိုေရးလိုက္တဲ့ အေရးေတြေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမွာ ရပ္တည္လုပ္ေနရသူေတြ အခက္အခဲေတြ ၾကံဳခဲ့ၾကရတာ ေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ မိမိတို႔ရဲ႕ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္နဲ႔ အဲဒီနာမည္ပါသူေတြၾကား ဘယ္လိုမ်ဳိးဆက္ဆံေရးျပ ႆနာေတြ ရွိေနလဲဆိုတာ သတိထားသင့္စရာပါ။ နာမည္ေတြပါလာၿပီပဲ အဲဒီကာယကံရွင္ေတြကို ဆက္သြယ္ ေမးၾကည့္ဖို႔ ၀န္မေလးၾကပါနဲ႔လို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။
အထဲကလူေတြမွာ ဘယ္လိုမွေျဖရွင္းလို႔မေျပလည္တဲ့ ျပႆနာေတြ တပံုႀကီးၾကံဳရမွာမို႕ပါ။ သတင္းေတြနဲ႔ သ တင္းထဲမွာပါတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ နာမည္ေတြ အမွန္ဟုတ္မဟုတ္ သက္ဆိုင္ရာ အယ္ဒီတာအေနနဲ႔ အျမဲသံသ ယနဲ႔ စိစစ္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။ အထဲက မိမိတို႔သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႕ ေရးပို႔တာေတြမွာ သူတို႔နဲ႔ နီးစပ္ သူေတြ (တခ်ဳိ႕သူတို႔ကိုယ္တိုင္ အဲဒီဂ်ာနယ္တိုက္ေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြ) ေရးတဲ့ သတင္းေတြမွာ အယ္ ဒီတာအမည္၊ ဂ်ာနယ္အမည္ေတြ မေဖာ္ဘဲေရးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕သတင္းေတြမွာ က်ေတာ့ ဂ်ာနယ္က အယ္ဒီတာအမည္ေတြ ဂ်ာနယ္နာမည္ေတြ မထည့္လည္းရေပမယ့္ ထည့္ေရးတာေတြ က်ေတာ့ သူ တပါးနစ္နာေစလိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ထည့္ေရးသလား အထင္မွားစရာပါပဲ။
ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္က လူတေယာက္အမည္၊ ဂ်ာနယ္အမည္နဲ႔ အဲဒီဂ်ာနယ္ကအဖြဲ႔၀င္တဦးဆိုၿပီး ေရးတာ မ်ိဳးေတြ ဟာ အထဲကလူအတြက္ စိစစ္ေရးနဲ႔ ျပႆနာတက္ေစတယ္ဆိုတာ အျပင္ကလူေတြ သိသင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ အ ေလးအနက္ သတိထားရမယ့္အရာပါပဲ။ မီဒီယာရဲ႕က်င့္၀တ္၊ အယ္ဒီတာေတြရဲ႕ ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာရမယ့္ က်င့္ ၀တ္ေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ လိုက္နာရမယ့္ က်င့္၀တ္ေတြ၊ ကိုယ့္သတင္းရင္းျမစ္ကို ကာကြယ္ရမယ့္ တာ ၀န္ေတြကို အေလးအနက္ ေစာင့္ထိန္းၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းပါရေစ။ ကိုယ့္ရဲ႕ သတင္း ရင္းျမစ္ေတြ ကိုယ့္ကို သ တင္းေပးေနတဲ့ ျပည္တြင္းမီဒီယာကလူေတြ ဒုကၡမေရာက္ဖို႔ ဆင္ျခင္ၾကပါ။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ အျပင္ကလူ ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံဖို႔ အျပင္ကသိခ်င္တာေတြ ေမးလာရင္ေျဖဖို႔ အထဲကလူေတြ ၀န္ေလးလာပါလိမ့္မယ္။ ၾကာလာ ရင္ အတြင္းနဲ႔ အျပင္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ပ်က္ယြင္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
အသံလႊင့္မီဒီယာေတြလည္း က်င့္၀တ္ေတြ ေစာင့္ထိန္းရမယ့္အပိုင္းေတြ အားနည္းခ်က္ရွိတာေတြ ေတြ႔လာေန ရပါတယ္။ က်ေနာ္ဆီကို ေရဒီယိုႏွစ္ခုေမးတာမွာ စကားကေတာက္ကဆျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ တခုေသာ ေရဒီယ ိုကဖုန္းဆက္ေမးပါတယ္။ က်ေနာ္က အဲဒီအေၾကာင္းအရာေတာ့ မေျဖပါရေစနဲ႔လည္းဆိုေရာ ခင္ဗ်ား ေၾကာက္သလားလို႔ ေမးပါတယ္။ က်ေနာ္လည္း ေဟ့လူ ခင္ဗ်ားလည္းသတၱိရွိတယ္ဆိုရင္ အထဲကေနလုပ္ က်ေနာ့္လာေမး က်ေနာ္လည္းေျဖမယ္ ခင္ဗ်ားေရာ က်ေနာ္ေရာ ႏွစ္ေယာက္လံုး၀င္မယ္ လာခဲ့ဆိုေရာ ဖုန္းခ် သြားေလရဲ႕။
ေနာက္တေယာက္ကက်ေတာ့ ခင္ဗ်ားနာမည္နဲ႔ ရာထူး၊ ဂ်ာနယ္အမည္ သံုးလို႔ရမလား အရင္ဆံုးေမးပါတယ္။ က်ေနာ္က ခင္ဗ်ားဘာအေၾကာင္းအရာေမးမွာလဲ က်ေနာ္က ဘာေျပာေပးရမွာလဲ ေမးတာကို အဲဒါေျပာလို႔မရ ဘူး။ ခင္ဗ်ားနာမည္သံုးခြင့္ရမွ ေျပာျပလို႔ရမယ္ဆိုလာသူကလည္း ရွိပါေသးတယ္။ က်ေနာ္ ေျဖရမယ့္ အေၾကာင္း အရာ ဘာေမးမယ္ဆိုတာမသိဘဲနဲ႔ နာမည္သံုးခြင့္မေပးႏိုင္ဘူးဘဲ ျငင္းလိုက္ပါတယ္။ ေရဒီယိုက မိတ္ေဆြေတြ ဘာသတင္းရွိလဲ ဘာထူးလဲ ဘာလုပ္ရရင္ေကာင္းမလဲ ေမးလာတာေတြဆို က်ေနာ္သိတာေတြ တတ္ႏိုင္သေလာက္ေတြ ကူညီေနတာပါပဲ။ အဲဒီမွာ တခ်ိဳ႕က က်ေနာ္ သတင္းအေၾကာင္းအရာေတြ ေျပာျပတာမွာ အသံယူ လႊင့္သြားတာ ေတြၾကံဳရဖူးပါတယ္။ က်ေနာ့္မွာ ေနာက္တခါ ဆက္လာရင္ ေမးရ ေတာ့တယ္ ခင္ဗ်ားအေၾကာင္း အရာပဲသိခ်င္လို႔ေမးတာေနာ္ က်ေနာ့္အသံ မသံုးမွာ ေသခ်ာတယ္ေနာ္ ဆိုၿပီး အာမခံခိုင္းရပါတယ္။
ေနာက္ေရဒီယိုေတြကလည္း သတင္းဦးၿပီးေရာဆိုၿပီး ေသခ်ာျခင္းရွိမရွိ မစိစစ္ဘဲ လႊင့္တတ္တာေတြ ေတြ႔ရပါ တယ္။ အေၾကာင္းအရာက ျပည္တြင္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြကို မထိခိုက္ႏိုင္တာမ်ိဳးဆိုရင္ ကိစၥမရွိေပမယ့္ အထဲကလူေတြ လုပ္ရကိုင္ရက်ပ္သြားေစမယ့္ သတင္းမ်ိဳးေတြေတာ့ ေသခ်ာအတည္ျပဳခ်က္ယူၾကၿပီးမွ လႊင့္ၾကပါလို႔ သတိေပးပါရေစ။ ေရဒီယိုကလူေတြ လာလာဒုကၡေပးတတ္တာကေတာ့ သတင္း အေၾကာင္း အရာ ေျပာၿပီးၿပီ အဲေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ဘဲ ေျပာႏိုင္မယ့္လူ အသံအသံေပးႏိုင္မယ့္လူ ရွာေပးပါဦးဆိုၿပီး လုပ္တတ္တာပါ ပဲ။
ေရဒီယိုရဲ႕ သေဘာကလည္း အသံပါမွ သတင္းတန္ဖိုးတက္တာမို႔ အခက္သားပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္နဲ႔ရင္းႏွီးတဲ့ သူေတြ ဂ်ာနယ္အသိုင္းအ၀ိုင္းကလူေတြ အသံေတြသံုးၿပီဆိုရင္ အသံကို မေမ့မေလ်ာ့ဖ်က္ေပးၾကဖို႔လိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတြအသံက အခ်င္းခ်င္းနားေထာင္လိုက္ရင္ မွတ္မိပါတယ္။ ဒါေတာ့ ဘယ္သူေျပာတာပဲဆိုၿပီး ခ်က္ခ်င္း သိႏိုင္ပါတယ္။ေရဒီယိုသတင္းေထာက္ေတြလည္း ကိုယ့္သတင္းရင္းျမစ္ကို ကာကြယ္ဖို႔၊ သတင္းေမးရင္လည္း အသံသံုးလို႔ရမရ၊ နာမည္၊ ရာထူး၊ ဂ်ာနယ္နာမည္ေတြ သံုးလို႔ရႏိုင္မရႏိုင္ ေသခ်ာေမးၿပီးမွ လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ေမးတဲ့သူ ေျဖတဲ့ဟာေတြမွာ အေၾကာင္းအရာေတြကို ကိုယ္လိုသလိုတည္းျဖတ္ယူၿပီး ကိုယ္လို ရာကို ဆြဲလႊင့္သြားတာမ်ဳိး အတတ္ႏို္င္ဆံုး ေရွာင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေျပာတုန္းက တကယ့္ရည္႐ြယ္ခ်က္ အဓိပၸာယ္နဲ႔ လြဲသြားတတ္လို႔ပါ။ အဲဒီအခါမွာ အထဲကေျဖေပးတဲ့သူအတြက္ ဒုကၡေရာက္ရမွာမို႔ပါ။ အသံ သက္သက္ သံုးသြားရင္ ေတာ္ေသးရဲ႕၊ နာမည္ပါထည့္သံုးသြားတဲ့ အသံလႊင့္ခ်က္မ်ဳိးမွာ အဲလိုအေျဖကို လိုရာ ဆြဲလႊင့္သြားရင္ ျပည္တြင္းကလူအတြက္ လုပ္ကိုင္ရပ္တည္ရတာေတြ ခက္ခဲသြားေစပါလိမ့္မယ္လို႔ သတိ ေပးပါရေစ။
ဒီက်င့္၀တ္ေလးေတြလိုက္နာဖို႔ အားနည္းေနတာေတြ ေတြ႔ရတတ္ေနလို႔ပါ။ ဒါေတြကို သတိမထားဘဲ ဆက္မွား ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အျပင္နဲ႔ အထဲရဲ႕ဆက္ဆံေရးၾကားမွာ နားလည္မႈလြဲစရာေတြ ၾကံဳလာရ ႏိုင္ပါတယ္။ အဲလို မ်ိဳးေတြ မ်ားလာၿပီဆိုရင္ ေနာက္ အျပင္ကဘာေမးေမး ေမးလို႔ရေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲလိုေတြ ျဖစ္လာၿပီဆို ရင္ေတာ့ ဒီစာတမ္းအစမွာ က်ေနာ္မိတ္ေဆြေျပာသလို က်ေနာ္တို႔ အျပင္က လူေတြ မွာလည္း အခက္အခဲရွိပါ တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ဟာ ပိုခက္ခဲလာပါလိမ့္မယ္လို႔ အခ်ိန္မီသတိေပးပါရေစခင္ဗ်ာ။
အထဲနဲ႔ အျပင္ မကြဲျပားဘဲ စည္းလံုးစြာျဖင့္ ယံုၾကည္ရာကို အတူတူလက္တြဲေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ပါေစလို႔ ဆႏၵျပဳရပါ တယ္။
ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္အယ္ဒီတာတဦး
(ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၉၊ ၂၀၀၉ခုႏွစ္)
(ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၉၊ ၂၀၀၉ခုႏွစ္)
No comments:
Post a Comment