“ဒုကၡသည္ေယာင္ေဆာင္သူက ဒုကၡသည္ေတြဆီေရးတဲ့စာ”

မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ

အေမရိကန္ႀကီး စီးပြားပ်က္ေနၿပီတဲ့။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာၾကတယ္။ အေမရိကန္ဆိုတာကလည္း ကမၻာေပၚမွာ ပညာရွင္ဆိုသူေတြ အေပါဆံုး တိုင္းျပည္ေတြထဲက တခုမဟုတ္လား။ ေျပာမွေပါ့..။ေကာင္းေနတုန္းကေတာ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့တယ္လို႔ ေလသံေတာင္မဟ ခဲ့သူေတြက “ပ်က္မွာေပါ့ အစိုးရစီမံခန္႔ခြဲမႈစနစ္ညံ့တာကိုး”လို႔ ေျပာျပန္တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ဘက္ လွည့္ထားတဲ့ ေျပာင္းဦးကို အၾကမ္းဖက္ဝါဒီေတြဘက္ ထိုးခ်ိန္လိုက္ေတာ့ ဒါမွ တို႔ေခါင္းေဆာင္ကြလို႔ သံကုန္ဟစ္သူေတြက အခုေတာ့ “ပ်က္မွာေပါ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုၿပီး တမိုးလံုး ေဖ်ာက္ဆိပ္လုပ္တာကိုး” လို႔ ဆိုၾကတယ္။

“ရီပတ္ဘလီကင္ေတြ ေသြးဆာလို႔တိုင္းျပည္ပ်က္တာ” လို႔ ေျပာသူေတြကို “ရီပတ္ဘလီကင္ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီမိုကရက္ျဖစ္ျဖစ္ အရင္းရွင္စနစ္ဆိုတာ ဒီအတိုင္းျဖစ္ကိုျဖစ္ရမွာ”ဆိုၿပီး “စကတည္းက ငါမေျပာလား သမားေတြ” က ပညာရွိေလသံနဲ႔ တရားျပတယ္။ “ျပည္တြင္းက ဘဏၰာအရင္းရွင္ႀကီးေတြ၊ စီးပြားေရး သမားေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ မသမာလို႔” ဆိုၿပီး “အတြင္းျပန္ခတ္”တဲ့ သူက ခတ္တယ္။ အရင္တံုးက အေမရိကန္ေတြကို က်ားကန္ၿပီးအားသန္လာခဲ့သူေတြက အခုေတာ့ အေမရိကန္ဆို ကန္တန္တန္ လုပ္ျပခ်င္ ေနၿပီ။ “ဆရာေလာက္ဆိုေတာ္ေရာေပါ့.. ဆရာႀကီးလို႔ အေခၚမခံခ်င္ပါနဲ႔ေတာ့” “ေဒၚလာေနရာမွာ တျခားခိုင္မာတဲ့ ေငြတခုခု ေျပာင္းသံုးၾကရင္ ဘယ့္ႏွယ္လဲ” လို႔ ေမးဆတ္သူေတြလည္း ဆတ္ေနၿပီ။ တခါတုန္းက အာရွတိုက္ရဲ႕လူမမာႀကီးလို႔ ကင္ပြန္းတပ္ခံခဲ့ရဖူးတဲ့ နဂါးႀကီးကလည္း အၿမီးတရမ္းရမ္းနဲ႔ မီးပန္းေတြမႈတ္မႈတ္ ျပေနခ်ိန္ဆိုေတာ့..အင္း..။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ေငြေၾကး၊ စီးပြားေရးစတာေတြမွာ တိုက္ရိုက္ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ႏိုင္ငံေတြလည္း မသက္သာလွဘူး။ ဘယ္သူ လက္ခံခံ မခံခံ အေမရိကန္ေဒၚလာဟာ ကမၻာသံုးေငြလိုျဖစ္ေနတာဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္တိုင္းလိုလို အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ အဖ်ားခတ္မိၾကတာခ်ည္းပါပဲ။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရိကန္ ေတြကေတာ့ ကၽြဲထက္ ပိုမပိန္ ေအာင္ ဘီုသီဘတ္သီနဲ႔ ျပန္အဖတ္ဆည္ ေနတာလည္း အမွန္ပါပဲ။ ထူးျခားတာက က်ေနာ္တို႔ ဗမာႏိုင္ငံက စစ္ဗိုလ္ေတြကေတာ့ ေအးေဆးပါတဲ့။ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးတဲ့။ သူတို႔ကို မထိခိုက္ပါဘူးတဲ့။
ဒီေနရာမွာ သူတို႔ေျပာတဲ့ “သူတို႔” ဆိုတာ ဘယ္သူ႔ကို ေျပာတာလည္းဆိုတာေတာ့ အားလံုးလည္းသိၿပီးသားမို႔ ဘာမွမေျပာလိုပါဘူး။ ထားပါေတာ့ေလ။ က်ေနာ္ စိတ္ဝင္စားတာက ဒီမွာ (အေမရိကားမွာ) ေရာက္ေနၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ အေပၚေရာ ဒီဂယက္က ဘယ္အထိ ပြတ္တိုက္ ေနသလဲလို႕ စစ္ၾကည့္မိတယ္။ က်ေနာ္တို႔လို႔ ဆိုတဲ့ေနရာမွာလည္း ပညာနဲ႔အေျခခံလုပ္ရတဲ့ လုပ္သားေတြကို မဆိုလိုပါဘူး။ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ သူေတြကိုေျပာတာပါ။ အရင္ကဆို အထည္ခ်ဴပ္စက္ရံုမွာ ေလွ်ာက္မယ့္သူက အထည္ခ်ဴပ္တတ္ရင္၊ သန္႔ရွင္းေရးအလုပ္ေလွ်ာက္မယ့္ သူက သန္႔ရွင္းေရး လုပ္တတ္ရင္၊ စက္ပစၥည္းေတြကို ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္ရတဲ့ အလုပ္ေလွ်ာက္မယ့္သူက အဲဒါေတြကို ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္တတ္ရင္ ရၿပီ။ မတတ္ေသးရင္လည္း အလုပ္လုပ္ရင္း သင္ေပးေသးတာ။ ေရြးခ်ယ္စရာေတြလည္း အထိုက္အေလ်ာက္ရွိတယ္။ ဒီမွာ မႀကိဳက္ေသးရင္ ဟိုမွာ.. ဟိုမွာမႀကိဳက္ေတာ့ရင္ဒီမွာ..ေျပာင္းဖို႔လည္း သိပ္မခက္ဘူး ဆိုပါေတာ့။ အဂၤလိပ္ စကား ေျပာတတ္လား.. ဆိုတာကေတာ့ ေမးရိုးေမးစဥ္အေနနဲ႔ ေမးတာေလာက္ပါ။

အခုေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး အာလူးေၾကာ္စက္ရံုမွာ အလုပ္သြားေလွ်ာက္ေလွ်ာက္၊ တည္းခိုခန္းလိုဟာမ်ိဳးမွာ သန္႔ရွင္းေရး အလုပ္ သြားေလွ်ာက္ေလွ်ာက္ အရင္ဆံုးေမးတဲ့ စကားက အဂၤလိပ္စကားေျပာတတ္လား..တဲ့။ ခက္ေတာ့တာေပါ့။ ကဗ်ာဆရာ “ေျမႏု” ေျပာသလို တသက္လံုး “စစ္မက္နဲ႔ႀကီးျပင္း၊ ေျပးလႊားရင္းစာငတ္၊ ဘာတတ္လို႔လဲ.. ဆရာရယ္”ဆိုသူေတြကို အဂၤလိပ္စာတတ္လား ဆိုေတာ့။ ခမ်ာမ်ား လက္ပူတိုက္ အဂၤလိပ္စာေလး၊ စကားေလး အေျပးအလႊား သင္ယူၾကရွာပါရဲ႕။

ဒါေပမယ့္ အလုပ္ရွာရတာဟာ “ေက်ာက္စရစ္ေတာမာ ေခါင္ေခါင္မွာ၊ အေတာင္ပံကၽြတ္သည့္ ႀကိဳးၾကာ၊ ေရရွာ၍ မရသကဲ့သို႔” ဆိုတာေလာက္ မခက္ေပမယ့္၊ လြယ္ေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။ ျပႆဒ္က စေလာင္တဲ့မီးကိုး။ ဒီမွာညည္းၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕မ်ား ခ်ဴသံေတာင္ပါရဲ႕။ ထိုင္း လိုႏိုင္ငံေတြမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားေတြ အျဖစ္ လုပ္ေနၾကတဲ့ ဗမာ အလုပ္သမားေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းက ဗမာ အလုပ္သမားေတြသာ ၾကားရင္ ဘယ္လိုေနမလဲ မေျပာတတ္ပါဘူး။ ဘယ္နားသြားသြား မၾကားခ်င္ခ်င္.. ၾကားခ်င္ခ်င္ ၾကားရတတ္တဲ့ အသံပါ။

တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဒီစီးပြားပ်က္လိႈင္း ကိုယ့္ကိုယ္ေဆာင့္လာရင္ေတာင္ အသာေလးေရွာင္ေပးလိုက္ရံုဘဲလို႔ ေပါ့ပါ့ပါးပါး ခံယူထားသူေတြ အသံလည္းၾကားရတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။ ငရဲကလာသူအတြက္ ျပာပူဆိုတာ ေအးေဆးပါဆိုတဲ့သေဘာ။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေနေသးသပ ခ်ံဳထဲကလို႔ ႀကံဳးဝါးၿပီး ျပန္ေကာင္းလာခ်ိန္ကို ေမွ်ာ္တလင့္လင့္နဲ႔ပါ။ ဒါလည္းမဆိုးပါဘူး။ အားမတန္ခ်ိန္မွာ မာန္ေလးနည္းနည္း ေလွ်ာ့ထားသလိုေပါ့၊ တခ်ိဳ႕လည္း ၿခိဳးၿခံေခၽြတာေရး အစီအစဥ္ေလးေတြဆြဲလို႔။ ဒါလည္း ေကာင္းတာပါပဲ။ ရွိတာေလးနဲ႔ ဝေအာင္စား ဆိုတဲ့ အစဥ္အလာ ဆိုဆံုးမမႈကေန ေသြဖည္မသြားေသးဘူးလို႔ ယူစရာပါ။

က်ေနာ္ကလည္း ဒီကို မုန္႔ေဝခ်ိန္နဲ႔လြဲၿပီး တုတ္ေဝခ်ိန္နဲ႔ တည့္တည့္တိုး ေရာက္သူဆိုေတာ့ “မုန္႔ေဝခ်ိန္ ေရႊထီးေဆာင္း ဇာတ္လမ္း” ေတြ ျပန္ၾကားရတယ္။ ဝမ္းသာတာေပါ့။ ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြ ေကာင္းစားခဲ့တာဘဲဟာ။ ဒုကၡသည္(အစစ္)ေတြ အေနနဲ႔ ေရာက္လာၾကၿပီး ဒီလိုႏိုင္ငံမွာ ကိုယ္ပိုင္အိမ္နဲ႔၊ ကားေကာင္းေကာင္းနဲ႔၊ အလုပ္ခိုင္ခိုင္နဲ႔ ေနႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ လြယ္မွမလြယ္ပဲကိုး။ ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြထဲက တခ်ိဳ႕ေနႏိုင္တာျမင္ေတာ့ ပီတိျဖစ္မိတယ္။ “တုတ္ေဝခ်ိန္ ဗိန္းေဘာင္းတိုက္သံ” ေတြကိုေတာ့ မေရာက္လာခင္ ကတည္း နားစြန္နားဖ်ားေတြ ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ေရာက္ ေရာက္ခ်င္းလည္း ေဆာက္နဲ႔ထြင္းခံခဲ့ရပါတယ္။

အေမရိကန္အေနနဲ႔ “ကိုင္သမွ်ေျမ ေရႊျပန္ျဖစ္ဖို႔” ကို သိပ္ေမွ်ာ္လင့္မထားဘဲ ေရာက္လာသူ ဆိုေတာ့ ေနသာေျဖသာရွိပါတယ္။ ၾကာေတာ့ “မုန္႔ေဝခ်ိန္အလြမ္းဇာတ္”ေတြ ျပန္ကတာျမင္ရင္ အထည္ႀကီးပ်က္ ပ်က္ျပေနလားလို႔ ေတြးမိခ်င္လာတယ္။ တခါတခါ စိတ္အခ်ဥ္ေတာင္ နည္းနည္းေပါက္မိတယ္။ ေျပာေတာ့မေျပာမိခဲ့ပါဘူး။

“ဟိုတုန္းကမ်ား ကားဆို ဇီးရိုးမိုင္းေလ့ဂ်္မွ Zero Mileage ဆိုတာက ကားအသစ္က်ပ္ခၽြတ္ကို ေျပာတာပါ။ သူမ်ားစီးၿပီးသား တပတ္ရစ္ေတြ မသံုးဘူးဆိုတဲ့သေဘာ)၊ “ပစၥည္းဆိုရင္လည္း ဘယ္ အမွတ္တံဆိပ္မွ” တို႔ “ေစ်းဝယ္ရင္ ဘယ္ကုန္တိုက္ႀကီးေတြမွ” တို႔၊ “အျပင္ထြက္စားရင္လည္း ဘယ္ဆိုင္မွာမွ” တို႔ “ကိုယ့္အိမ္နဲ႔ ကိုယ္ေနတာ၊ အပတ္မင့္န္ ေတြမွာမေနဘူး”တို႔ ဘာတို႔ညာတို႔ေပါ့ေလ။ အဲဒါေတြၾကားမိေတာ့ အေျပာဝံ့ လွပါလားလို႔ေတာ့ ေတြးမိပါတယ္။

လက္ထဲရွိတဲ့ ေငြယားေလးနဲ႔ ဘဏ္ကအတိုးနဲ႔ ေခ်းယူလိုက္တာေလးနဲ႔ ေပါင္းၿပီး လက္ငင္း ေပးတန္သေလာက္ေပးထား၊ က်န္တာကို လစဥ္အရစ္က်ေလးသြင္းၿပီး ေနလိုက္ရင္ (အလုပ္ကလည္း ၿမဲေနမယ္ဆိုရင္ေပါ့ေလ) ဘယ္ေလာက္ဆို ကိုယ္ပိုင္အိမ္ေလးနဲ႔ေနႏိုင္ၿပီ။ စမတ္က်က်ေလးျဖစ္သြားၿပီ ဆိုတဲ့ အိပ္မက္လွလွေလးေတြ တိမ္ျဖစ္သြားတာျမင္ရေတာ့ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ ကားဖိုး၊ အိမ္ဖိုးေတြ မေပးႏိုင္ေတာ့လို႔ ကားေတြ အိမ္ေတြျပန္အပ္ရလိုက္ရတာကို ဘဝတခု စာအပ်က္ အမွတ္နဲ႔ “သိမ္ငယ္သံ” ေတြၾကားေတာ့ ဘာေျပာရမွန္း မသိသလိုျဖစ္မိတယ္။လူမည္း မိသားစုတစု အဲသလိုႀကံဳရတဲ့ဒဏ္မခံႏိုင္လို႔ ဆိုၿပီး တမိသားစုလံုး သတ္ေသသြားၾကတဲ့အေၾကာင္း တီဗီထဲ ၾကားလိုက္ေတာ့ ဒီလူေတြ တို႔ေလာက္ ခံႏိုင္ရည္ မရွိဘူးလို႔ ႀကံဖန္ေတြးမိတယ္။

ဒီကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ေရာက္လာေရာက္လာ အလုပ္သမားေတြအျဖစ္နဲ႔ စက္ရံုအလုပ္ရံုေတြမွာ လုပ္ကိုင္ေနၾက ရသူေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေနနဲ႔ အလုပ္ကရတဲ့ခံစားခြင့္၊ အလုပ္ေၾကာင့္ရရွိလာတဲ့အက်ိဳး စတာေတြ မွာလည္း ထိုင္းက ဗမာအလုပ္သမားေတြနဲ႔ေရာ ဗမာျပည္က ဗမာအလုပ္သမားေတြနဲ႔ေရာ မတူပါဘူး။ ႏိုင္းယွဥ္ခ်က္အရ ေျပာၾကေၾကးဆိုရင္ေတာ့ ဒီမွာက အပံုႀကီးသာပါတယ္။ တနာရီကို ၈ေဒၚလာ ေလာက္ရတဲ့ အလုပ္ကေလးတခုေလာက္ ပံုမွန္ရသြားၿပီ၊ ၿမဲသြားၿပီဆိုရင္ ကားေလးတစီးေလာက္ေတာ့ အရစ္က်ေခ်တဲ့စနစ္နဲ႔ ဝယ္လို႔ ရသြားၿပီ။ (ကားဆိုတာကလည္း ဒီမွာေတာ့ မရွိမျဖစ္ လူ႔အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းပါ) အပတ္မင့္န္ ေကာင္းေကာင္းေလးေတြမွာ ေရပူေရေအးနဲ႔ ေလပူေလေအးနဲ႔(ဒါလည္း ရာသီဥတုလိုအပ္ခ်က္အရ) ေနၿပီး၊ ပံုမွန္ေလး စားလို႔ ေသာက္လို႔ ေနႏိုင္ေနပါၿပီ။ ေနာက္ၿပီး အလုပ္ကအေျခအေန မေကာင္းလို႔ အနားေပး လိုက္တယ္ Lay off ေပါ့ေလ) ဆိုရင္လည္း အလုပ္လက္မဲ့ ေၾကးေလးေလွ်က္ၿပီး စားေနလို႔ရေသးတယ္။ ဒီလို Lay off စားေနခ်ိန္မွာ အစိုးရက အိမ္လခ မီးလခ(လွ်ပ္စစ္ခ) ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ရံုးေတြသြားၿပီး ေလွ်ာက္ၾကမယ္ ဆိုလည္း တစိတ္တပိုင္းေတာ့ ရေနၾက ေသးတယ္။ ပညာအခံရွိသူေတြက်ေတာ့ (လူရည္ေလးလည္း လယ္မယ္ ဆိုရင္) Lay off စားခ်ိန္ဆို ေက်ာင္းေလးဘာေလး တက္လိုက္ရင္ ပညာသင္ေခ်းေငြတို႔ ေထာက္ပံ့ေၾကးေလး တို႔နဲ႔ ဖူဖူလံုလံုေလးရွိၾကပါတယ္။ဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ ေနာက္ထပ္ အလုပ္သစ္ျပန္ရွာရင္း စားလို႔ေနလို႔ ရေနေသး ပါတယ္။

ဆိုလိုတာက အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္တာခ်င္း အတူတူ ပူစရာေတာ့နည္းေသးတယ္၊ ဆင္းရဲတာခ်င္းအတူတူ ကိုယ္ပိုင္ကားေလးနဲ႔ ဆင္းရဲတယ္၊ အႏွိမ္ခံရတာခ်င္းအတူတူ လူလို႔ေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳခံၾကရေသးတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ကိုယ့္ေျမမဟုတ္ေပမယ့္ ရပ္ေနလို႔ ရေသးတယ္။ ကိုယ့္ေရမဟုတ္ေပမယ့္ အဝေသာက္လို႔ ရတယ္။ ကိုယ့္ေလမဟုတ္ေပမယ့္ အဆုတ္ေတြ ျပည့္သြားေအာင္ ရႉရိႈက္ခြင့္ရွိတယ္။ ကုန္ကုန္ ေျပာရရင္ လြတ္လပ္တဲ့ ေကာင္းကင္တခု ေအာက္ကေန မနက္ျဖန္ေတြကို မစားရဝခမန္း ယံုလို႔ ရေနပါေသးတယ္။

ဆံုးရႉံးစရာ က်န္ေသးတဲ့ ဆံုးရႉံးမႈေတြကို ႀကံဳေနခ်ိန္ေတြမွာ ဆံုးရႉံးစရာ ဘာမွ မက်န္ေတာ့ေအာင္ ဆံုးရႉံးေနရ သူေတြ ဘက္ကို ငဲ့ၾကည့္လိုက္ေတာ့ “မုန္႔ေဝခ်ိန္အလြမ္းဇာတ္” ေတြကိုေရာ၊ “တုတ္ေဝခ်ိန္ ဗိန္းေဘာင္း တိုက္သံ”ေတြ ကိုပါ တဝက္တပ်က္ ဥပကၡာစိတ္နဲ႔ “နားအဝင္ ယဥ္တတ္လာၿပီ” လို႔သာ ဆိုခ်င္ပါတယ္။